Ustawa wprowadza szerokie zmiany m.in. w zakresie instalacji hybrydowych OZE, klastrów energii, wsparcia modernizacyjnego i operacyjnego dla instalacji OZE. Zawiera także przepisy aktualizujące ambicje w zakresie rozwoju morskiej energetyki wiatrowej. Ustawa uwzględnia ponadto nowe rozwiązania zwiększające potencjał przyłączeniowy dla nowych źródeł wytwórczych OZE. Polegają one na umożliwieniu przyłączania więcej niż jednej instalacji odnawialnego źródła energii w jednym miejscu przyłączenia – tzw. cable pooling.

Szczegółowy zakres nowych rozwiązań

• zaktualizowane regulacje dot. ciepłownictwa i chłodnictwa – doprecyzowano przepisy dotyczące pierwszeństwa zakupu ciepła ze źródeł odnawialnych i instalacji termicznego przekształcania odpadów oraz tzw. ciepła odpadowego.

• rozszerzenie gwarancji pochodzenia – rozszerzono możliwości wydania gwarancji pochodzenia na takie rodzaje i nośniki energii jak: biometan, ciepło i chłód oraz wodór odnawialny. Przewidziano również możliwość przystąpienia polskiego organu wydającego gwarancje pochodzenia, do międzynarodowego stowarzyszenia Association of Issuing Bodies („AiB”).

• utworzenie Krajowego Punktu Kontaktowego ds. odnawialnych źródeł energii – utworzenie Krajowego Punktu Kontaktowego (KPK) zapewnieni pełne wsparcie informacyjne dla przyszłego wytwórcy energii ze źródeł odnawialnych.

• ułatwienia w zakresie procedur administracyjnych – zgodnie z przepisami prawa budowlanego, roboty budowlane polegające na instalowaniu urządzeń fotowoltaicznych, pomp ciepła oraz wolno stojących kolektorów słonecznych o mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 50 kW wymagają decyzji o pozwoleniu na budowę. Próg ten został podniesiony do 150 kW mocy.

• uregulowania dot. umowy sprzedaży energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii – uregulowano kwestie sprzedaży energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii bezpośrednio od wytwórcy, czyli umowy Power Purchase Agreement („PPA”).

• wsparcie rozwoju wykorzystywania biometanu – wprowadzono ustawową definicję biometanu oraz ustanowiono zasady i warunki wykonywania działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania biogazu wytworzonego na potrzeby wytwarzania biometanu lub wytwarzania biometanu z biogazu. Ustanowiono nowy system wsparcia dla wytwórców biometanu oparty o dopłatę do ceny gwarantowanej – tzw. feed-in premium (FiP).

• wprowadzenie „prosumenta lokatorskiego” – wprowadzono nowe możliwości rozliczeń dla prosumentów energii odnawialnej wytwarzających energię na potrzeby części wspólnej budynku wielolokalowego (np. wspólnotom mieszkaniowym, spółdzielniom mieszkaniowym). Opracowane rozwiązanie umożliwi obniżenie kosztów utrzymania nieruchomości.

• ułatwienia dla funkcjonowania klastrów energii – uchwalone przepisy doprecyzowują m.in. definicję klastra energii, zasady współpracy biznesowej w ramach klastrów energii, zakres podmiotowy i przedmiotowy klastra energii oraz obszar działania klastra energii. Przewidują również szczególne usprawnienia administracyjno-prawne oraz dedykowany system wsparcia, z którego będą mogły skorzystać podmioty wpisane do nowego rejestru klastrów energii prowadzonego przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE). Regulacja zakłada również ścisłą współpracę klastrów energii z Operatorami Sieci Dystrybucyjnych (OSD), której celem jest odciążenie Krajowego Systemu Elektroenergetycznego (KSE).

• ułatwienia dla funkcjonowania spółdzielni energetycznych – nowe rozwiązania doprecyzowują definicję i przedmiot działalności spółdzielni energetycznych, warunki współpracy spółdzielni energetycznej ze sprzedawcami energii oraz operatorami systemów dystrybucyjnych. Ponadto uproszczają warunki sprawozdawczości i zasady rozliczeń.

• wsparcie operacyjne (kontynuacyjne) dla instalacji OZE – nowy system wsparcia przeznaczony jest dla wytwórców energii z instalacji będących w stanie technicznym, który umożliwia ich dalsze użytkowanie. Przepisy kierowane są przede wszystkim do wytwórców energii korzystających z instalacji biogazowych, biomasowych oraz małych elektrowni wodnych, które wychodzą z systemu świadectw pochodzenia i ponoszą koszty operacyjne przewyższające przychody ze sprzedaży energii po cenie rynkowej. Rozpoczęcie działania systemu jest zawieszone do połowy 2025 r. ze względu na utrzymujące się wysokie ceny energii.

• wsparcie dla modernizacji instalacji OZE – nowe przepisy mają na celu utrzymanie w systemie funkcjonujących jednostek, szczególnie tych, którym kończy się prawo do korzystania z systemów wsparcia po 15-letnim okresie wsparcia, a które wymagają poniesienia znaczących nakładów modernizacyjnych przy jednoczesnej racjonalizacji wydatków.

• nowa definicja hybrydowych instalacji OZE – wprowadzona zostaje nowa definicja hybrydowej instalacji odnawialnego źródła energii oraz mocy zainstalowanej elektrycznej instalacji odnawialnego źródła energii, m.in. uwzględniająca funkcjonujące rozwiązania technologiczne.

• wsparcie dla rozwoju morskiej energetyki wiatrowej – zmiany związane z morską energetyką wiatrową, przede wszystkim mają na celu efektywniejsze planowanie rozwoju infrastruktury. Dotyczą m.in. zwiększenia wolumenów aukcyjnych z 5 do 12 GW w latach 2025-2031, czy doprecyzowania przepisów dotyczących wniosku obejmującego wyprowadzenie mocy z morskiej farmy wiatrowej.

• współdzielenie infrastruktury przyłączeniowej – tzw. cable pooling – dzięki wprowadzanym regulacjom polegającym na współdzieleniu infrastruktury przyłączeniowej zwiększa się potencjał mocy wytwórczych. To duże wsparcie dla wytwórców OZE, którzy aktualnie muszą zmierzyć się z dużą ilością odmów przyłączenia.

Ustawa wchodzi w życie 1 października 2023 r. – z wyjątkiem przepisów wymagających odpowiednio dłuższego vacatio legis.