„Zielona transformacja odpowiedzią na kryzys” Podsumowanie drugiej edycji konferencji „Idea-Biznes-Klimat” zorganizowanej przez Bank Ochrony Środowiska
O wyzwaniach związanych z zieloną transformacją w dobie wojny w Ukrainie i kryzysu energetycznego dyskutowali uczestnicy drugiej edycji konferencji „Idea-Biznes-Klimat”, która odbyła się 27 października. Wśród prelegentów znaleźli się prezesi banków, liderzy biznesu oraz przedstawiciele organizacji branżowych, think tanków i świata nauki. Gościem specjalnym wydarzenia była Minister Klimatu i Środowiska Anna Moskwa. Konferencję zorganizował Bank Ochrony Środowiska.
– Konferencja „Idea-Biznes-Klimat” jest miejscem spotkania świata biznesu, finansów oraz nauki. Podczas naszego wydarzenia łączymy je, by dyskutować o jednym z wyzwań cywilizacyjnych naszych czasów, czyli o zmianach klimatycznych i odpowiedzi na nie – zielonej transformacji – powiedział Wojciech Hann, Prezes Zarządu Banku Ochrony Środowiska, podczas otwarcia wydarzenia. – Wierzymy, że zielona transformacja zaczyna się nie tylko od góry, od wielkich inwestycji, ale również od dołu, od każdego z nas i naszych codziennych zachowań. Dlatego też dołożyliśmy wszelkich starań, żeby nasza konferencja była wydarzeniem zrównoważonym. Ograniczyliśmy do minimum ilość odpadów, całkowicie zrezygnowaliśmy z plastiku, wszystkie elementy można poddać recyklingowi, a większość dekoracji chcemy wykorzystywać w przyszłości – dodał.
W swoim wystąpieniu Minister Anna Moskwa podkreślała kluczową rolę bezpieczeństwa przy projektowaniu i realizacji polityki energetycznej kraju. – Sytuacja międzynarodowa wpłynęła na wiele aspektów związanych z polityką energetyczną. Spowodowała konieczność podjęcia natychmiastowych i zdecydowanych kroków, ale również weryfikacji założeń polityki długoterminowej. 29 marca 2022 r. Rada Ministrów przyjęła założenia do aktualizacji „Polityki energetycznej Polski do 2040 r.” Aktualizacja dotyczyła m. in. uwzględnienia czwartego filaru – suwerenność energetyczna, którego szczególnym elementem jest zapewnienie szybkiego uniezależnienia krajowej gospodarki od importowanych paliw kopalnych (węgiel, ropa naftowa i gaz ziemny) oraz pochodnych (LPG, olej napędowy, benzyna, nafta) z Rosji – powiedziała Minister Klimatu i Środowiska Anna Moskwa. Nie ustajemy w działaniach wzmacniających rozwój sieci elektroenergetycznych i magazynowania energii. Ponadto mając na uwadze niepewności na rynku gazu ziemnego, na znaczeniu zyskuje okresowe wykorzystanie jednostek węglowych – zaznaczyła Minister Klimatu i Środowiska.
Gości przywitał również dr Przemysław Ligenza, Prezes Zarządu większościowego udziałowca BOŚ – Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W swoim przemówieniu, przywołując klasyków filozofii i myśli ekonomicznej, skoncentrował się na ambitnym i głębokim znaczeniu poszczególnych członów nazwy konferencji. Dr Ligenza zachęcał do racjonalnego spojrzenia na procesy związane ze zmianami klimatu, które nas dotykają. Przekonywał, że skuteczne ograniczanie globalnego ocieplenia musi odbywać się z zaangażowaniem biznesu i nie można już zwlekać z koniecznymi działaniami. Inaczej, zdaniem prezesa NFOŚiGW, doświadczymy niespotykanego dotąd kryzysu cementującego skrajne nierówności i podziały społeczne.
Po części otwierającej konferencję na scenę została zaproszona dr Joanna Maćkowiak-Pandera, Prezeska Zarządu think tanku Forum Energii. Jej wystąpienie było poświęcone ryzykom energetycznym i klimatycznym. Ekspertka podkreślała, że pokonanie kryzysu energetycznego nie oznacza, że nieistotny staje się kryzys klimatyczny, Rozwiązanie są wspólne – poprawa efektywności energetycznej i rozwój odnawialnych źródeł energii. Ostrzegała również przed ryzykiem zwiększania się deficytów mocy oraz apelowała o przyspieszenie działań na rzecz rozwoju źródeł niekonwencjonalnych, co pozwoliłoby na systematyczne zmniejszanie wydobycia i zużycia węgla i gazu. Dr Joanna Maćkowiak-Pandera zwróciła także uwagę na sposoby wyjścia z kryzysu obejmujące m.in. rozwój sieci (szczególnie dystrybucyjnych), znaczne przyspieszenie rozwoju OZE, inwestycje w energię atomową oraz poprawę efektywności energetycznej, nowe mechanizmy finansowania z wykorzystaniem źródeł UE. Kluczowa będzie również poprawa elastyczności rynku energii oraz zmiany systemowe, które powinny wzmocnić administrację centralną i samorządu w zakresie planowania transformacji energetycznej.
Następnie rozpoczęła się część panelowa. W pierwszej dyskusji pt. „Zielone obligacje. Zielone kredyty. Czy cała oferta banków wkrótce się zazieleni” wystąpili kierujący największymi bankami w Polsce: Maciej Brzozowski, wiceprezes zarządu PKO BP, Elisabetta Falcetti, dyrektor na Europę Środkową i Kraje Bałtyckie Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, Przemek Gdański, prezes zarządu BNP Paribas Bank Polska, Wojciech Hann, prezes zarządu BOŚ, Radosław Kwiecień, wiceprezes zarządu Banku Gospodarstwa Krajowego, Michał Mrożek, wiceprezes zarządu ING Banku Śląskiego, a także Leszek Skiba, prezes zarządu Banku Pekao. Podczas dyskusji eksperci podkreślali, że rozwój zielonych produktów finansowych należy obecnie do priorytetów sektora bankowego w Polsce, a branża powinna ze sobą współpracować w tym zakresie. Eksperci podkreślali również istotną rolę edukacji i uświadamiania klientów w zakresie przyjaznych środowisku rozwiązań oraz apelowali o przyjazną zmianom legislację, a także stabilne i przejrzyste regulacje. Dyskusję moderował Marcin Roszkowski, Prezes Instytutu Jagiellońskiego.
W drugim panelu pt. „Zielone inwestycje – jak pozyskać środki na ich realizację?” spotkali się: Robert Kasprzak, wiceprezes zarządu BOŚ, Stefan Krüger, investment partner w MCI Capital ASI, Sławomir Mazurek, zastępca prezesa zarządu NFOŚiGW, Bartłomiej Pawlak, wiceprezes zarządu Polskiego Funduszu Rozwoju, Artur Sarosiek, prezes zarządu Energy Solution, Tomasz Szamocki, dyrektor Departamentu Operacyjnego w Oddziale Obrót Energią Elektryczną w PKP Energetyka, a także Janusz Władyczak, prezes zarządu KUKE. Prelegenci byli zgodni co do tego, że kryteria ESG pełnią coraz większą rolę w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych, a podmioty, które w tym zakresie nie spełniają oczekiwań, są coraz mniej atrakcyjne i traktowane jako bardziej ryzykowne. Ponadto, jak zaznaczali dyskutanci, zielona transformacja nie jest jedynie europejską bańką, a trendem międzynarodowym, który nie omija największych gospodarek świata, takich jak USA, Chiny czy Indie. Zaproszeni goście zaznaczali również, że Polska, ze względu na swój potencjał, cieszy się dużym zainteresowaniem podmiotów chcących inwestować w przyjazne środowisku technologie i rozwiązania. Prowadzącym panel był Maksymilian Jarząbek z Clifford Chance.
Następnie głos zabrała Monika Morawiecka, Senior Advisor w Regulatory Assistance Project i członkini Eksperckiej Rady ds. Bezpieczeństwa i Klimatu, która w swoim wystąpieniu zwracała uwagę na rolę odnawialnych źródeł energii w napędzaniu wzrostu gospodarczego. W jej ocenie, rozwój OZE nie jest czynnikiem fundamentalnym dla utrzymania przyrostu PKB, lecz zaniedbania w tym obszarze mogą spowodować, że w Polsce będą jedne z najwyższych cen energii w Europie, a nasze produkty, ze względu na ślad węglowy wygenerowany podczas ich wytwarzania, będą niesprzedawalne w krajach rozwiniętych. Dlatego inwestycje w czystą energię są konieczne, aby utrzymać konkurencyjność polskiej gospodarki.
W dalszej kolejności odbywały się dyskusje dotyczące branż i obszarów szczególnie wrażliwych na zachodzące zmiany w energetyce i ewolucję paradygmatu rozwoju. W panelu „Net zero wyzwaniem czy sprzymierzeńcem dla przemysłu spożywczego? Jak wpłynie na efektywność produkcji, jakość oraz ceny żywności?”, poprowadzonym przez Marcina Piaseckiego z Rzeczpospolitej, udział wzięli: dr Maksymilian Bąk, dyrektor Biura Współpracy w zakresie Zrównoważonego Rozwoju w BOŚ, Witold Choiński, prezes zarządu Związku Polskie Mięso, Andrzej Gantner, dyrektor generalny Polskiej Federacji Producentów Żywności Związku Pracodawców, Monika Piątkowska, prezeska Izby Zbożowo-Paszowej oraz dr hab. Piotr Sulewski, kierownik Zakładu Ekonomiki Podmiotów Gospodarczych w SGGW. W czasie dyskusji eksperci przekonywali, że obrana przez Unię Europejską strategia rozwoju żywności ekologicznej może nie być realistyczna i będzie wymagała korekty, podobnie jak miało to miejsce w przypadku biodiesla lata temu. Wskazywali, że bardziej realistyczne jest postawienie na rolnictwo zrównoważone, precyzyjne, a także prowadzenie działań na rzecz ograniczenia związków azotu w nawozach. Zaproszeni specjaliści zaapelowali także o stworzenie bardziej przyjaznych warunków do tworzenia biogazowni, co pozwoli realizować cele klimatyczne, doda kolejne moce wytwórcze czystej energii i jednocześnie poprawi status materialny rolników.
W czwartym panelu pt. „Nowe technologie dla ochrony środowiska” udział wzięli: Sławomir Halbryt, prezes zarządu Sescom, Dariusz Kowalczyk-Tomerski, wiceprezes zarządu Columbus Energy, Aleksander Naumann, ekspert ds. technologii wodorowych w Hynfra oraz Jerzy Zań, wiceprezes zarządu BOŚ. Moderatorką dyskusji była Justyna Piszczatowska z portalu Green News. Zaproszonym ekspertom trudno było jednoznacznie wskazać, które technologie są najważniejsze przy wspieraniu zielonej transformacji – każda branża ma inne potrzeby i szuka oszczędności gdzie indziej, stąd potrzebuje odmiennych rozwiązań technologicznych. W kontekście miksu energetycznego stwierdzili, że przyszłością Polski jest system patchworkowy, w którym będą stosowane różne rozwiązania. Naturalnie, radykalnie powinno wzrosnąć znaczenie tanich odnawialnych źródeł energii: fotowoltaiki oraz elektrowni wiatrowych. Aby jednak umożliwić ich szybszy rozwój, konieczne są zmiany w prawie budowlanym i z obszaru energetyki, tak aby znacznie przyspieszyć i ułatwić oddawanie do użytku nowych instalacji. Dyskutanci z nadzieją wyczekują również rozwoju technologii wodorowych.
Piąty panel, który moderował Dominik Brodacki z Polityka Insight, był w całości poświęcony polskiemu miksowi energetycznemu. W dyskusji „Energetyka: Energia słoneczna, wiatr, biogaz, wodór, a może atom? Polski miks energetyczny bez węgla” udział wzięli: Mirosław Bendzera, prezes zarządu FAMUR, Bartosz Fedurek, dyrektor ds. Rozwoju Projektów Ørsted, Przemysław Kołodziejak, prezes zarządu PGE Energia Ciepła, Marcin Markowski, radca prawny w Clifford Chance, a także Mariusz Samordak, dyrektor zarządzający kierujący Pionem Ekologii, Taksonomii i Analiz w BOŚ. Prelegenci podkreślali, że obecny kryzys energetyczny przyspiesza zieloną transformację i poparcie społeczne dla niej. Uczestnicy dyskusji stwierdzili również, że Polska potrzebuje różnorodnego miksu energetycznego, obejmującego różnego rodzaju OZE, energię atomową, ale także gaz. Jednocześnie wskazywali na ostrożność w kopiowaniu rozwiązań stosowanych przez innych – w ich ocenie polska droga do net zero powinna być dostosowana do lokalnych uwarunkowań, potencjału i możliwości.
W panelu pt. „Woda i jej retencja – jak chronić i efektywnie korzystać z najcenniejszego zasobu?” udział wzięli: Piotr Bober, prezes zarządu Fundacji BOŚ, Wojciech Falkowski, prezes zarządu Ecol-Unicon, dr inż. Tadeusz Rzepecki, prezes zarządu spółki Tarnowskie Wodociągi, Wojciech Skowyrski, zastępca prezesa Wód Polskich ds. Ochrony Przed Powodzią i Suszą, Sebastian Szklarek, założyciel bloga Świat Wody, Robert Uniejewski, dyrektor sprzedaży w WAVIN POLSKA oraz Jacek Zalewski, dyrektor Działu Realizacji Projektów w Retencja.pl. Eksperci podkreślali, że choć w dużej mierze za sprawą coraz wydajniejszych sprzętów AGD, od lat 80-tych udało się zmniejszyć zużycie wody na mieszkańca o 60%, to niebawem Polska może mierzyć się z problemem deficytu wody. Dzieje się tak za sprawą zmian klimatycznych, w efekcie których w Polsce jest coraz mniej opadów, co stwarza konieczność efektywniejszego zarządzania kurczącymi się zasobami. Dyskutanci wskazywali na pilną potrzebę rozwijania rozproszonej infrastruktury pozwalającej na skuteczniejszą retencję wody, a także stosowania nowoczesnych rozwiązań technologicznych wspierających oszczędzanie wody. Rozmowę moderowała Marta Wierzbowska-Kujda, redaktor naczelna Teraz Środowisko.
W dyskusji pt. „Budownictwo: Zrównoważony rozwój w budownictwie – legislacja, technologie, finansowanie inwestycji” udział wzięli: Lech Kaniuk, prezes zarządu SunRoof, Piotr Kopacz, kierownik przedsięwzięcia Budownictwo efektywne energetycznie i procesowo Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, Dariusz Lewandowski, prezes zarządu DOM 3E, Konrad Płochocki, dyrektor generalny Polskiego Związku Firm Deweloperskich oraz Anna Żyła, dyrektor Departamentu Polityki Ekologicznej, ESG i Taksonomii w BOŚ. Dyskusję poprowadził Michał Niewiadomski, założyciel Klubu Energetycznego, publicysta energetyczno-klimatyczny. Uczestnicy zaznaczyli, że choć nowe budynki są pięć razy bardziej efektywne energetycznie niż bloki z wielkiej płyty, to obecna zapaść na rynku kredytów hipotecznych wstrzymuje rozwój zrównoważonego budownictwa. Branża deweloperska dużo uwagi poświęca szukaniu tańszych rozwiązań, gdyż klienci obecnie patrzą przede wszystkim na cenę mieszkań. Eksperci zwracali również uwagę, że przyszłością przyjaznego środowisku budownictwa są: rozwój instalacji fotowoltaicznych na dachach budynków, dalsza popularyzacja pomp ciepła, a także stosowanie rozwiązań pozwalających na magazynowanie energii.
W ostatniej debacie podczas konferencji, zatytułowanej „Transport: Zeroemisyjny transport i logistyka przyszłości – szanse i główne bariery”, udział wzięli: Jakub Faryś, prezes Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego, Anita Rodkiewicz-Ryżek, wiceprezeska zarządu BOŚ Leasing – Eko Profit, Tomasz Rupiewicz, dyrektor pionu ekonomiczno-finansowego ZTM w Warszawie, a także dr hab. inż. Andrzej Szałek, doradca zarządu Toyota Central Europe. Rozmowę moderował Bartłomiej Derski z portalu Wysokie Napięcie. Uczestnicy dyskusji byli sceptyczni co do tego, czy do 2050 roku jesteśmy w stanie sprawić, aby cały transport w Polsce był zeroemisyjny. W ich ocenie, będzie to niemożliwe, gdyż do tego czasu nie da się wymienić na pojazdy elektryczne wszystkich 19 milionów samochodów osobowych zarejestrowanych w Polsce. Innym poważnym wyzwaniem, na które wskazywali, jest sieć ładowania, która w Polsce rozwija się bardzo powoli i zniechęca do rezygnacji z aut spalinowych. Zbyt mała liczba punktów ładowania jest największym zagrożeniem dla popularyzacji przyjaznych środowisku pojazdów w naszym kraju. Kolejną barierą jest przestarzała i niewydolna sieć energetyczna, która obecnie nie byłaby w stanie obsłużyć infrastruktury dla pojazdów elektrycznych.
Po zakończeniu dyskusji na temat przyszłości motoryzacji w Polsce na scenie ponownie pojawił się prezes BOŚ Wojciech Hann. Podziękował za liczne przybycie na konferencję oraz żywe debaty, które przyniosły wiele interesujących spostrzeżeń dotyczących zielonej transformacji w Polsce oraz wyzwań z nią związanych. Jednocześnie zapowiedział, że w przyszłym roku odbędzie się kolejna edycja wydarzenia.
Celem konferencji „Idea-Biznes-Klimat” jest merytoryczna dyskusja o roli przedsiębiorstw w przeciwdziałaniu zagrożeniom związanym ze zmianami klimatu. Intencją BOŚ jest pokazanie wzajemnych oddziaływań pomiędzy procesami klimatycznymi i biznesowymi.
Partnerami konferencji byli: Ministerstwo Klimatu i Środowiska, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Związek Banków Polskich.
Patronem medialnym wydarzenie objęli: Rzeczpospolita, Polska Agencja Prasowa, WysokieNapięcie.pl, Teraz Środowisko oraz wnp.pl.
Więcej informacji nt. konferencji „Idea-Biznesu-Klimat” oraz zapis drugiej edycji wydarzenia dostępne są na stronie: https://www.bosbank.pl/Konferencja-ibk/
Źródło: Bank Ochrony Środowiska S.A.
