Klimat w centrum. NCBR na Szczycie TOGETAIR

Szczyt Klimatyczny TOGETAIR to wydarzenie już trzeci rok goszczące na konferencyjnej mapie Polski, które w sposób kompleksowy podejmuje temat ochrony środowiska i polskiej polityki klimatycznej. NCBR, jako instytucja inicjująca szereg przedsięwzięć odpowiadających na wyzwania zielonego ładu, po raz kolejny było partnerem wydarzenia, a eksperci Centrum – uczestnikami debat.

Centrum reprezentowali dr Remigiusz Kopoczek, p.o. Dyrektor NCBR oraz Wojciech Racięcki, Dyrektor Działu Rozwoju Innowacyjnych Metod Zarządzania Programami w NCBR. Na zaproszenie NCBR udział wziął również prof. Paweł Licznar, Przedstawiciel Beneficjenta POIR – firmy Retencja PL.

Wydarzenie odbyło się w formule hybrydowej w Warszawie w dniach 20-22 kwietnia br.. Zainteresowani mogli śledzić wszystkie debaty w mediach patronackich oraz w kanałach społecznościowych.

Współpraca kluczem do silnej ekogospodarki

Drugi dzień wydarzenia pod hasłem „Ekogospodarka XXI wieku” otworzył między innymi dr Remigiusz Kopoczek, p.o. Dyrektor NCBR, przedstawiając kluczowe przedsięwzięcia Centrum, wspierające ochronę klimatu.

– W Narodowym Centrum Badań i Rozwoju przygotowujemy właśnie takie technologie. Myślę tu w pierwszym rzędzie o dziewięciu dużych przedsięwzięciach badawczych wspierających strategię Zielonego Ładu, a realizowanych przez polskich przedsiębiorców i naukowców dzięki finansowaniu z Funduszy Europejskich w ramach Programu Inteligentny Rozwój – mówił Dyrektor Kopoczek. – Planując je, mieliśmy wizję wspierania działań na rzecz ochrony klimatu. Obecnie widzimy, że szybkie pokazanie rezultatów tych przedsięwzięć stało się jeszcze ważniejsze. Nie tylko ułatwią one życie mieszkańcom z zyskiem dla środowiska i polskiej gospodarki, ale pomogą nam także żyć bez lęku. Technologie takie jak: biogazownie, pompy ciepła, ciepłownie i elektrociepłownie oparte na OZE, magazyny energii zintegrowane z OZE, domy oszczędne energetycznie – są niezbędne dla przyszłości Polski i Europy – dodał Dyrektor Kopoczek.

Dyrektor Centrum opowiedział również o programach realizowanych lub współtworzonych przez NCBR, które stwarzają kolejne szanse na rozwój innowacji przybliżających Polskę do neutralności klimatycznej – „Nowe technologie w zakresie energii” oraz „Hydrostrateg”, a także programie Horyzont Europa. Zwrócił również uwagę na wartość współpracy z licznymi partnerami takimi jak PFR i PFR Ventures, NFOŚiGW, PKN ORLEN, PKP PLK, GDDKiA, BOŚ Bank.

– Kluczem do silnej ekogospodarki XXI w. jest współpraca. Współpraca administracji państwowej i samorządowej, przedsiębiorców, naukowców, instytucji finansowych, organizacji pozarządowych, dziennikarzy. Ważna jest także współpraca międzynarodowa. Innowacje rodzą się w dialogu. Razem jesteśmy silniejsi, razem jesteśmy odporni na szantaż. Razem przezwyciężymy wszelkie kryzysy. Kiedy będziemy tak działać, zielone innowacje staną się kołem zamachowym polskiej gospodarki i – znowu: razem – osiągniemy cele klimatyczne – zakończył swoje przemówienie Dyrektor Kopoczek.

Całe przemówienie Dyrektora Centrum można zobaczyć tutaj (min. od 25:45 do 28:00).

„Wszystkie ręce na pokład”

Dyrektor Kopoczek wziął również udział w panelu „Nowe technologie, nowe wyzwania, nowe kompetencje, nowe szanse: jaki biznes może wykorzystać politykę klimatyczną?”. Na scenie zasiedli również przedstawiciele Sieci Badawczej Łukasiewicz, BGK, Microsoft, 3M, T-mobile, Amcham.

Paneliści podkreślali, że zielona rewolucja będzie wyznaczać kierunki rozwoju zarówno biznesu jak i samorządów czy organizacji pozarządowych. Zwracali uwagę, że stoimy w obliczu zmian cywilizacyjnych i redefiniujemy naszą rzeczywistość. „Wszystkie ręce na pokład” – to popularne stwierdzenie stało się niejako hasłem debaty, dzięki któremu dyskutanci odwołali się do potrzeby pilnej współpracy wszystkich podmiotów, uczestniczących w zielonej transformacji – państwa, biznesu, nauki, społeczeństwa, NGOsów i innych.

– Green deal traktujemy w kategoriach szansy, stąd 9 przedsięwzięć w NCBR ale również inne projekty, takie jak chociażby nowy program strategiczny Hydrostrateg – powiedział Dyrektor Kopoczek.

Paneliści zaznaczyli, że szczególnie świat cyfrowy generuje dużo ciekawych narzędzi do wdrażania założeń zielonego ładu. – Około 40% wszystkich projektów realizowanych w NCBR jest związanych z szeroko pojętym obszarem IT. Ten komponent technologii informatycznych, obecny w wielu branżach, wskazuje na duży potencjał polskich innowatorów do wdrażania najbardziej adekwatnych, nowatorskich rozwiązań – dodał Dyrektor Kopoczek.

Wszyscy zgodzili się również, że w kontekście zielonej transformacji ważna jest kwestia podnoszenia świadomości i edukacji.

Dyrektor Centrum udzielił również wywiadu na tzw. „gorących krzesłach”, gdzie odpowiedział na pytania dotyczące roli NCBR w transformacji gospodarczej ku zeroemisyjności. Zachęcamy do wysłuchania.

Nowe technologie odpowiedzią na wyzwania klimatyczne

W panelach „Zielone budownictwo: nowe rozwiązania i technologie w budowie domów, fabryk i infrastruktury” oraz „Finansowanie zielonych technologii i transformacji energetycznej” wziął udział Wojciech Racięcki, dyrektor Działu Rozwoju Innowacyjnych Metod Zarządzania Programami w NCBR. Dyskusje z przedstawicielami m.in. administracji centralnej, banków, NFOŚiGW, PwC, Sieci Badawczej Łukasiewicz, Lasów Państwowych czy Polskiego Stowarzyszenia Budownictwa Ekologicznego były okazją do bardziej szczegółowego zaprezentowania 9 przedsięwzięć realizowanych od ponad 2 lat przez NCBR, dzięki środkom z Funduszy Europejskich.

– W NCBR od 2019 r. realizujemy projekt, który możemy umownie nazwać „domem marzeń” – dom w założeniu ma sam produkować energię, wodę pobierać z „deszczówki”, ma własną oczyszczalnię ścieków, produkuje więcej energii niż potrzebują jego mieszkańcy na ogrzewanie, na ciepłą wodę użytkową, na chłodzenie, na prąd elektryczny, na ładowanie samochodu, w dużej mierze jest z recyklingu i z niskim śladem węglowym – powiedział Dyrektor Racięcki, odnosząc się do przedsięwzięcia „Budownictwo efektywne energetycznie i procesowo”.

Dyrektor Racięcki wytłumaczył również, na czym polega innowacyjna formuła zamówień przedkomercyjnych zainicjowana przez NCBR: Obecne czasy wymagają, aby instytucje publiczne kierowały agendą badawczą. Taką formułę realizujemy w NCBR, określając kierunki i rzucając konkretne wyzwania na rynek. Sedno robienia projektów polega na odpowiedniej selekcji technologii. Metodologia zamówienia przedkomercyjnego to rywalizacja, stopniowanie środków w zależności od efektów, kontrakt z wykonawcą nastawiony na efekt. Technologia dodatkowo musi być potwierdzona działającym demonstratorem w skale 1:1.

– W dyskusji o transformacji, inwestycjach, zmianie nie można nie mówić o innowacjach. To jest klucz do rozwiązania wszystkich wyzwań cywilizacyjnych, czy to w zakresie energii, gospodarki obiegu zamkniętego, odpadów, czystego powietrza czy katastrofy klimatycznej. Nowe technologie są w stanie rozwiązać wszystkie nasze wyzwania – podsumował Dyrektor Racięcki.

Rozwiązania dedykowane wodzie

Wśród wielu tematów podejmowanych podczas Szczytu Klimatycznego nie zabrakło sesji poświęconych gospodarce wodnej. „Czy może nam zabraknąć wody w kranie? Co zrobić, by zasoby wodne były zasobami odnawialnymi?” – wśród szukających odpowiedzi na te pytania, postawione w tytule jednej z debat, był m. in. prof. Paweł Licznar, reprezentujący na zaproszenie NCBR beneficjenta Centrum – firmę RetencjaPL, która realizuje projekty współfinansowane w ramach środków z Funduszy Europejskich, Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój.

– Przykładem technologii, pomagającej nam w gospodarowaniu zasobami wodnymi jest projekt PANDa czyli Polski Atlas Natężeń Deszczów, który powstał dzięki wsparciu finansowemu w ramach konkursu NCBR – powiedział prof. Licznar. PANDa to platforma cyfrowa, która zawiera informacje o natężeniach deszczów miarodajnych dla wszystkich 930 miast w Polsce z okresu 30 lat. Projekt uzyskał dofinansowanie 3 303 523,40 zł w ramach konkursu Szybka Ścieżka.

Prof. Paweł Licznar tak podsumował całą dyskusję: Mówiliśmy o wodzie w mieście, o wodzie w każdym naszym domu, o tym jak powinna docierać do naszego domu, jak zagwarantować żeby zawsze dotarła w odpowiedniej ilości i jakości. Zwracaliśmy również uwagę na retencję, infiltrację wód opadowych i rozwiązania, które wspomagają te procesy w zaburzonym środowisku jakim jest miasto. Dyskusja pokazuje jak dużo innowacji jest potrzebne w tym obszarze. Na debatę zostałem zaproszony przez NCBR, którego jesteśmy beneficjentem we wspomnianym projekcie PANDa, ale również WaterFolder.

– Obecnie jesteśmy również w przededniu nowych inicjatyw dedykowanych właśnie wodzie, ponieważ już wkrótce NCBR ogłosi pierwszy konkurs w programie Hydrostrateg. To oznacza, że liczne problemy w obszarze wody, zwłaszcza na terenach zurbanizowanych, będzie można rozwiązywać w sposób bardzo nowoczesny. Mam nadzieję, że doczekamy się również rozwiązań, którymi będziemy mogli pochwalić się za granicą – zakończył prof. Paweł Licznar, zachęcając wszystkich zainteresowanych do poznania założeń nowego programu strategicznego NCBR.

Źródło: Narodowe Centrum Badań i Rozwoju