Ustawa o rynku mocy^[1] wprowadziła w Polsce mechanizm, który zaczął działać z początkiem 2021 r. i który ma zapobiegać nieplanowanym przerwom w dostawach prądu do odbiorców. Polega on na tym, że dostawcy mocy zobowiązują się pozostawać w gotowości do dostarczenia określonej mocy elektrycznej do systemu elektroenergetycznego i udostępnić określoną moc elektryczną bądź obniżyć jej pobór w okresach zagrożenia, na wezwanie operatora systemu przesyłowego – czyli Polskich Sieci Elektroenergetycznych (PSE). Jest to tzw. obowiązek mocowy. Dostawcę mocy wybiera się w wyniku aukcji, których przedmiotem nie są dostawy energii, a obowiązek mocowy.

Obowiązek mocowy realizuje się za wynagrodzeniem proporcjonalnym do zakontraktowanej mocy (wypłaca go państwowa spółka: Zarządca Rozliczeń), a pochodzi on z płaconej przez wszystkich odbiorców prądu tzw. opłaty mocowej. Ustawodawca zastosował także system kar, który ma gwarantować wysoką dyspozycyjność jednostek rynku mocy objętych umową mocową.

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wyliczył^[2], że jednostkowa stawka kary za niewykonanie obowiązku mocowego na rok 2022 wynosi 4 437,68 zł/MWh.

***

• Jednostkowa stawka kary na 2021 r. została wyliczona przez operatora systemu przesyłowego, który organizuje aukcje rynku mocy – PSE. Nowelizacja ustawy o rynku mocy przeniosła tę kompetencję na Prezesa URE.
• W 2021 rok stawka ta wynosiła 4 263,47 zł/MWh.
• Do obliczenia jednostkowej stawki kary wykorzystane zostały dane opublikowane przez Główny Urząd Statystyczny za 2020 r., tj. wartość produktu krajowego brutto w Polsce określoną w cenach bieżących oraz ilość zużywanej energii elektrycznej, o których mowa w rozporządzeniu w sprawie wykonania obowiązku mocowego^[3].
• Koszt rynku mocy w 2021 r. wyniósł 5,4 mld zł. Wysokość obowiązków mocowych zakontraktowanych w aukcjach na 2022 r. wynosi natomiast 5,3 mld zł.
• Dostawcami mocy mogą być:
  • jednostki redukcji zapotrzebowania – podmioty lub grupy podmiotów zdolne do ograniczenia poboru energii z sieci poprzez wykorzystanie sterowanego odbioru lub swoich jednostek wytwórczych – np. zakład przemysłowy, który w okresie zagrożenia ograniczy zapotrzebowanie na moc z systemu, uruchamiając agregaty prądotwórcze,
  • jednostki wytwórcze – podmioty uprawnione do dostarczania energii elektrycznej do sieci – np. elektrownie lub elektrociepłownie,
  • magazyny energii.
• Więcej informacji o rynku mocy na stronie regulatora oraz Polskich Sieci Elektroenergetycznych.