Rynek gazu: ACER i ENTSOG opublikowały rekomendacje dotyczące ograniczania potencjalnych nadużyć w obszarze bilansowania na europejskich rynkach gazu ziemnego

10 lutego 2021 r. ACER i ENTSOG^[1] zaprezentowały „Misconduct at EU balancing zones. Policy paper with recommendations”. Rekomendacje poprzedzone zostały procesem konsultacji prowadzonych jesienią 2020 r.

Punktem wyjścia do przeprowadzenia konsultacji był fakt, że w ostatnich latach operatorzy systemów przesyłowych oraz podmioty odpowiedzialne za bilansowanie doświadczyli przypadków nadużyć na rynku bilansowania gazu ziemnego w UE. Użytkownicy, którzy spowodowali niezbilansowanie, nie uiszczali  wymaganej z tego tytułu opłaty pomimo wezwań do jej uiszczenia ze strony operatorów systemu przesyłowego lub podmiotów odpowiedzialnych za bilansowanie. W rezultacie, dodatkowe koszty związane z bilansowaniem systemu przesyłowego, powstałe w wyniku nieuiszczania opłat przez tych użytkowników, były przerzucane na wszystkich użytkowników działających w danym obszarze bilansowym.

W dokumencie „Misconduct at EU balancing zones. Policy paper with recommendations” przedstawiono rekomendacje dobrych praktyk dotyczące kontroli ex-ante działań w obszarze bilansowania i zdolności kredytowej poszczególnych użytkowników systemu oraz transgranicznej wymiany informacji. Wskazano również dobre praktyki, które są obecnie wdrażane w odniesieniu do środków proaktywnych oraz możliwość zastosowania środków reaktywnych w przypadku nieprawidłowości stwierdzonych w innym państwie członkowskim.

Dokument przygotowany przez ACER i ENTSOG odnosi się do następujących kluczowych proaktywnych środków, których celem jest poprawa funkcjonowania rynku:

• kontrola zdolności kredytowej użytkownika sieci w celu zapewnienia wystarczających zabezpieczeń finansowych;
• wdrażanie zasady „poznaj swojego klienta” i „należytej staranności”, w celu eliminacji jawnie nieuczciwych uczestników rynku z rejestrów sprzedaży;
• wymiana informacji na poziomie transgranicznym między operatorami systemów przesyłowych oraz podmiotami odpowiedzialnymi za bilansowanie, ACER, krajowymi organami regulacyjnymi i ENTSOG, w celu wczesnej wymiany informacji na temat przypadków nadużyć.

Środki reaktywne stosowane z natychmiastowym skutkiem, które mają na celu naprawienie wyrządzonych szkód bądź zaprzestanie ich wyrządzania przewidują natomiast:

• zawiadomienie i/lub wykorzystanie gwarancji użytkownika sieci w przypadku niewłaściwego postępowania;
• nałożenie częściowego ograniczenia na udział użytkownika sieci w rynku (ograniczenia nominacji, ograniczenia rezerwacji przepustowości);
• zawieszenie umowy użytkownika sieci lub możliwość cofnięcia licencji (koncesji).

Celem przygotowanych rekomendacji i całego dokumentu jest poprawa funkcjonowania systemów gazowych w poszczególnych państwach Unii Europejskiej dzięki rozpowszechnianiu dobrych praktyk rynkowych wśród operatorów systemów przesyłowych, podmiotów odpowiedzialnych za bilansowanie oraz krajowych organów regulacyjnych. Rekomendacje mają również zintensyfikować współpracę transgraniczną i wprowadzić regulacje umożliwiające dzielenie się informacjami między podmiotami odpowiedzialnymi za funkcjonowanie rynku.