Sieci dystrybucyjne są kluczowe w procesie transformacji cyfrowej i energetycznej, ponieważ zapewniają ciągły oraz niezawodny przepływ energii elektrycznej, integrują większość źródeł energii odnawialnej, a także umożliwiają tworzenie nowych usług dla klientów. Jednakże dostosowanie ich do użycia w coraz bardziej dekarbonizowanym, decentralizowanym i cyfrowym systemie elektroenergetycznym wymaga pilnego przyspieszenia inwestycji w europejskie sieci dystrybucyjne.

Europejskie sieci dystrybucyjne będą wymagały inwestycji na poziomie 375-425 miliardów euro do 2030 r. Taka jest główna konkluzja przełomowego studium przeprowadzonego przez organizacje branżowe Eurelectric i E.DSO. To pierwsze tego rodzaju badanie, które zostało zrealizowane przez Monitor Deloitte w oparciu o szczegółowe dane empiryczne pochodzące z 10 krajów Europy w tym z Polski. Wskazuje ono na konieczność przyspieszenia inwestycji sieciowych o 50-70% w ciągu najbliższych 10 lat w porównaniu do poprzedniej dekady. Jednocześnie analiza wymienia liczne korzyści społeczne możliwe do osiągnięcia poprzez zrealizowanie we właściwym czasie modernizacji infrastruktury energetycznej kontynentu.

Główne motory inwestycji: energetyka odnawialna, elektryfikacja i przestarzałe sieci

Znacząca część potrzeb inwestycyjnych wynika z postępującej transformacji energetycznej: rozbudowy i wymiany sieci związanych z integracją instalacji wykorzystujących niestabilne odnawialne źródła energii, takie jak słońce i wiatr, których 70% musi być przyłączone na poziomie systemów dystrybucyjnych. Potrzeby inwestycyjne wynikają także z postępującej elektryfikacji przemysłu, transportu i budownictwa.

Jednakże największym motorem inwestycji jest modernizacja infrastruktury ze względu na jej starzenie. Studium wykazało, że około jedna trzecia sieci UE liczy sobie już powyżej 40 lat. Ten stosunek prawdopodobnie przekroczy 50% do 2030 r.

Ograniczony wpływ na ceny energii oraz korzyści społeczne

Pomimo potrzeb inwestycyjnych związanych z modernizacją i rozwojem sieci dystrybucyjnych na poziomie 34-39 mld euro każdego roku (co stanowi wzrost o 50-70% w stosunku do wydatkowanych w 2019 r.), wpływ tych działań na ceny energii elektrycznej i taryfy sieciowe ma szanse być ograniczony, jeżeli decydenci polityczni oraz regulatorzy zapewnią właściwe ramy prawne, a także inteligentne systemy taryfowe.

Co więcej, korzyści społeczne związane ze zrównoważonym rozwojem, gospodarką i konkurencyjnością powstałe w wyniku transformacji sieci energetycznych przeważą skutki ekonomiczne: UE mogłaby oszczędzić przeszło 175 mld euro rocznie na imporcie paliw kopalnych, a ostatecznie w ujęciu długofalowym zmniejszyć średnie koszty energii elektrycznej o 28-37 mld euro.

Ponadto studium wykazuje, że około 90% inwestycji, czyli 30-35 mld euro rocznych przychodów, mogłoby zasilić unijnych producentów i usługodawców, przyczyniając się do odbudowy gospodarczej po pandemii koronawirusa. Ogółem, inwestycje w sieci dystrybucyjne utrzymają rocznie 440-620 tys. kwalifikowanych i lokalnych miejsc pracy w krajach UE27 i w Wielkiej Brytanii.

Podczas ogłoszenia wyników analizy, Kristian Ruby, Sekretarz Generalny Eurelectric powiedział: Inwestycje sieciowe są niezbędne do przeprowadzenia procesu transformacji energetycznej. Ponadto niosą one ogromny potencjał tworzenia miejsc pracy. W odpowiednich warunkach możemy najbliższe 10 lat uczynić dekadą sieci dystrybucyjnych. Wzywamy decydentów politycznych by ulepszali ramy prawne do inwestowania i konstrukcję systemu taryfowego, ułatwiali dostęp do funduszy europejskich i przyśpieszali procesy uzgodnień oraz wydawania pozwoleń.

Z kolei Christian Buchel, Przewodniczący E.DSO i Dyrektor ds. Terytoriów, Klientów i Europy w Enedis wskazał: „Dysponujemy wiedzą, a także technologiami, informatyką i automatyką przemysłową, które pozwolą wzmocnić transformację energetyczną. Niemniej jednak decydenci, politycy, obywatele, regulatorzy, instytucje finansowe oraz organizacje pozarządowe muszą zrozumieć, że niezbędne jest zapewnienie wymaganego poziomu wysokiej jakości inwestycji w sieci dystrybucyjne”.

Metodyka:

Studium „Inwestycje w sieci dystrybucyjne będą motorem transformacji energetycznej” przeprowadzone przez Eurelectric we współpracy E.DSO i ze wsparciem analitycznym oraz pomocą ze strony Monitor Deloitte jest pierwszą europejską analizą szacującą potrzeby inwestycyjne w sieci dystrybucyjne energii elektrycznej. PKEE brał udział w pracach merytorycznych nad dokumentem.

W analizie opartej na scenariuszach przyjęto następujące założenia:

1. Zainstalowanie 510 GW nowych mocy odnawialnych na poziomie UE27 + Wielka Brytania. Z tego 470 GW będą stanowiły scentralizowane moce słoneczne i wiatrowe, zaś 40 GW autokonsumpcja. Łączna skumulowana moc w 2030 r. wyniesie ok. 940 GW.
2. Skumulowana roczna stopa wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną wynosi 1,8% w UE27 + Wielkiej Brytanii. Zapotrzebowanie przemysłowe i “power-to-X” osiągnie ~3 530TWh w 2030 r., podczas gdy 50-70 milionów pojazdów elektrycznych (20-25% parku samochodów osobowych) i 40-50 mln pomp cieplnych zwiększy zapotrzebowanie na energię elektryczną sektora transportu i budownictwa.

Podsumowując – wzmocnienie sieci będzie wymagało inwestycji rzędu 375-425 mld euro do 2030 r. Oszacowanie oparto na danych empirycznych dostarczonych przez konsorcjum 10 krajowych zrzeszeń i spółek, zapewniających wiarygodny geograficznie i technicznie rozkład. Kraje objęte badaniem to Dania, Francja, Hiszpania, Irlandia, Niemcy, Polska, Portugalia, Szwecja, Węgry oraz Włochy. Poziomy transformacji i inwestycji dla poszczególnych krajów są dostępne pod linkiem: https://www.eurelectric.org/connecting-the-dots

Informacja o stowarzyszeniach i kontakt z nimi:

Europejskie Stowarzyszenie Operatorów Sieci Dystrybucyjnych (European Distribution System Operators – E.DSO) stanowi główny punkt kontaktowy pomiędzy czołowymi europejskimi OSD i instytucjami europejskimi, opracowuje wielkoskalowe technologie sieci inteligentnych, nowe struktury rynku i regulacje. E.DSO zrzesza 41 czołowych OSD z 24 krajów, w tym 2 zrzeszenia krajowe. Jak? Kształtując inteligentniejsze sieci na naszą przyszłość.

• Juan Marco, Principal: marco@edsoforsmartgrids.eu, +32 (0)2 737 13 43

Eurelectric reprezentuje interesy europejskiej branży elektroenergetycznej. Zrzeszając członków z ponad 30 krajów europejskich występuje w imieniu 3 500 przedsiębiorstw z sektora wytwarzania, dystrybucji i sprzedaży energii elektrycznej. Dąży do zwiększania konkurencyjności branży energetycznej, zapewniania skuteczną reprezentację w sprawach publicznych, a także promuje rolę energii elektrycznej w postępie społecznym. Dodatkowe informacje dostępne są na stronie: https://www.eurelectric.org/ 

• Ioana Petcu, Press & Media Advisor: ipetcu@eurelectric.org, + 32 470 45 35 89