Priorytety KE: Przyspieszenie ochrony klimatu, powołanie unii zdrowia, walka z kryzysem
Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen wygłosiła dziś bardzo emocjonalne i proeuropejskie orędzie o stanie UE w Parlamencie Europejskim.
W trwającym półtorej godziny przemówieniu omówiła przyszłość kluczowych unijnych polityk oraz przedstawiła nowe inicjatywy, których celem ma być wspólne wyjście z kryzysu. Przewodnicząca przekazała europosłom list intencyjny, w którym zawarte są wszystkie nowe propozycje KE na najbliższy rok.
Wśród najważniejszych postulatów wyróżnić można powołanie europejskiej unii zdrowia, nowe ambicje zwiększenia celów redukcji emisji CO2 do 2030 r. do co najmniej 55%, zapowiedź przedstawienia propozycji prawnej w sprawie krajowych ram dotyczących płacy minimalnej oraz tworzenie „cyfrowej dekady Europy”.
Przemówienie Von der Leyen potwierdziło już wcześniejsze zapowiedzi Komisji odnośnie tego, na co będzie położony nacisk w Programie Odbudowy Next Generation EU: środowisko i zmiany klimatu, gospodarka cyfrowa oraz budowa Unii odpornej na kryzysy m. in. poprzez konsolidację rynku wewnętrznego oraz dywersyfikację łańcuchów dostaw, realizując tym samym cele krótko- (wyjście z recesji) i długookresowe (modernizacja gospodarki UE oraz wzrost globalnej konkurencyjności).
W świetle ostatnich analiz Konfederacji Lewiatan i Forum Energii („Impuls energii dla Polski”), już wykorzystanie najniżej wiszących owoców w zakresie transformacji energetycznej uruchomiłoby w Polsce ponad 580 mld zł inwestycji oraz stworzyło ok. 240 tys. nowych miejsc pracy w dekadzie 2020-2030. Dzięki środkom NGEU ten impuls może być jeszcze większy.
Należy położyć nacisk na ucyfrowienie całej gospodarki, co wymaga wsparcia infrastrukturalnego. Przewodnicząca Komisji wskazała na potrzebę zwiększenia dostępności konkurencyjnego cenowo i bardzo szybkiego internetu. Szerokopasmowy dostęp do sieci o bardzo wysokiej przepustowości jest naturalnym sprzymierzeńcem wzrostu kompetencji zawodowych, większej mobilności zawodowej, społecznej czy fizycznej i tworzy większy popyt na usługi cyfrowe (np. w obszarze mediów, e-zdrowia).
Bardzo cieszy biznes dostrzeżenie przez przewodniczącą Komisji istoty jednolitego rynku dla odnoszenia sukcesów przez europejskie firmy nie tylko w obrębie UE, ale także poza nią oraz dla dobrobytu pracowników m.in. dzięki swobodzie podejmowania zatrudnienia w dowolnym państwie członkowskim. Jednolity rynek, jak słusznie zauważyła Von der Leyen, pozwala firmom na korzystanie z efektu skali, co podnosi ich globalną konkurencyjność. Zapowiedziała w nadchodzącym roku poprawienie implementacji i egzekwowania już obowiązującej legislacji, ale także ograniczenie biurokracji i dalsze znoszenie barier na jednolitym rynku.
Jak zauważa K. Grafa, dyrektorka Biura Lewiatana w Brukseli: Pomimo, że co do zasady Konfederacja Lewiatan oraz BusinessEurope zgadzają się z tymi pięknie brzmiącymi słowami, to smuci nas fakt, że ten fragment przemówienia Von der Leyen jest jednym z najmniej konkretnych. Przewodnicząca von der Leyen nie wymieniła ani jednej kluczowej bariery, którą Komisja chciałaby wyeliminować w nadchodzącym roku i konkretnego kalendarza prac w tym zakresie, jak miało to miejsce gdy mówiła np. o przeglądzie obowiązującego prawa energetycznego i klimatycznego.
– Przyjęty w lipcu br. Pakiet Mobilności, który nakłada nieuzasadnione biurokratyczne bariery na firmy przewoźnicze w całej UE przeczy zapowiedziom znoszenia barier na jednolitym rynku. W związku z tym najbliższy rok pokaże, czy Komisja Europejska rzeczywiście pójdzie w kierunku prawdziwego wzmacniania jednolitego rynku, czy też są to dla niej tylko puste slogany, które powtórzy w tej samej formie za rok – podkreśla Adam Dorywalski, Ekspert Konfederacji Lewiatan i TLP w Brukseli.
Najważniejsze postulaty orędzia o stanie UE
• Konferencja w sprawie przyszłości Europy powinna powołać fundamenty Europejskiej Unii Zdrowia, czyli poszerzyć kompetencje UE o sprawy związane ze zdrowiem publicznym.
• Powołanie nowej europejskiej agencji BARDA (Agency for Biomedical Advanced Research and Development), zajmującej się zaawansowanymi badaniami biomedycznymi i rozwojem. Jej celem będzie zwiększenie zdolności reagowania na zagrożenia transgraniczne.
• Przewodnicząca KE ogłosiła globalny szczyt zdrowia, który odbędzie się w 2021r. pod przewodnictwem Włoch.
• Przyznanie środków NextGenEU będzie związane z poszanowaniem praworządności.
Gospodarka
• Kluczowym narzędziem dla strategii wyjścia UE z kryzysu spowodowanego pandemią koronawirusa jest instrument NextGenEU w wysokości 750 mld euro. 20% tej kwoty ma pójść na sprawy cyfrowe, a 37% zostanie wykorzystane na projekty ekologiczne. 30% NextGenEU zostanie pozyskane za pośrednictwem zielonych obligacji.
• Silniejsza Unia Gospodarczo-Walutowa ma kluczowe znaczenie, szczególnie w przypadku unii bankowej i unii rynków kapitałowych.
• Konieczne jest wzmocnienie międzynarodowej roli euro.
• Przewodnicząca zobowiązała się do wzmocnienia rynku wewnętrznego, który jest kluczowy dla rozwoju przedsiębiorstw: zmniejszanie biurokracji i ochronę czterech swobód, w tym zapowiedź utworzenia nowej strategii dla Schengen.
• Aktualizacja europejskiej strategii przemysłowej i ram polityki konkurencji (pierwsza połowa 2021 r.)
• Podatek cyfrowy: jeśli nie zostanie znalezione rozwiązanie w ramach OECD, wówczas UE przedstawi nową propozycję na początku przyszłego roku.
Klimat
• Zwiększenie z 40 do co najmniej 55% unijnych celów w zakresie redukcji emisji CO2 do 2030 r.
• Całe prawodawstwo UE dotyczące energii i klimatu zostanie poddane przeglądowi w świetle tego celu do lata 2021r.
• Przedstawiony zostanie także mechanizm granicznego podatku węglowego (Carbon Border Adjustment Mechanism).
• Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji to unijne narzędzie łagodzenia trudności społecznych związanych z zieloną transformacją naszych gospodarek.
• Zbudujemy milion punktów ładowania elektrycznego.
• UE będzie wspierać Europejskie Doliny Wodoru na obszarach wiejskich.
• Nasze budynki odpowiadają za 40% emisji, dlatego NextGenEU będzie silnie wspierać nowe technologie w sektorze budowlanym – propozycja budowy nowego „Europejskiego Bauhausu”.
Sprawy społeczne
• Instrument SURE działa i dzięki niemu wsparcie uzyskało około 40 milionów pracowników.
• Praca w UE musi być godna i godnie wynagradzana, dlatego UE przedstawia propozycję prawną dotyczącą krajowych ram w zakresie płacy minimalnej. Jednak Unia będzie respektować tradycję państw członkowskich w odniesieniu do płacy minimalnej.
Sprawy cyfrowe
• Kolejne lata muszą stać się cyfrową dekadą dla Europy. Zostanie na to przeznaczone 20% NextGenEU.
• UE ma zaległości w segmencie B2C, ale nie w zakresie dużych zbiorów danych przemysłowych (B2B). Jednak 80% europejskich danych przemysłowych nie jest gromadzonych, a przez to są one utracone.
• UE zbuduje europejską chmurę w oparciu o GAIA X.
• Sztuczna inteligencja otwiera przez nami nowe możliwości, nowy świat. Jednak potrzebujemy jasnych zasad, m. in. w zakresie ochrony danych osobistych. W przyszłym roku Komisja przedstawi nowe prawo dotyczące bezpiecznej tożsamości cyfrowej.
• Inwestycje w wysokości 8 mld euro w badania nad super komputerami „made in Europe”.
• KE chciałaby, aby przemysł UE opracował europejski super chip.
Sprawy międzynarodowe
• Silna obrona multilateralizmu, współpracy międzynarodowej i odrzucenie podejścia „Europa pierwsza”.
• Wezwanie do głosowania większością kwalifikowaną w zakresie polityki zagranicznej, przynajmniej w zakresie praw człowieka i sankcji.
• Propozycja prawna ustawy Magnickiego w sprawie nowych ram sankcji.
• Wyraźne odrzucenie i krytyka ostatnich działań Rosji związanych z otruciem A. Navalnego – von der Leyen podkreśliła, że nie jest to pojedyncze wydarzenie, ale model działania Rosji, z którym mieliśmy do czynienia wcześniej, m. in. w Gruzji, na Ukrainie, w Syrii. Przewodnicząca podkreśliła, że ten model się nie zmieni i „nie zmieni go żaden gazociąg”.
• UE będzie pracować nad nową agendą transatlantycką i nowymi stosunkami z Wielką Brytanią – UE potrzebuje „nowego początku ze starymi przyjaciółmi”. Von der Leyen równocześnie ostro skrytykowała brytyjską ustawę o rynku wewnętrznym.
• Propozycja zbudowania Sojuszu na rzecz sprawiedliwego globalnego porozumienia z podobnie myślącymi partnerami.
• „Chiny są partnerem negocjacyjnym, konkurentem gospodarczym i rywalem systemowym” – oczekujemy od Chin respektowania zasady wzajemności oraz sprawiedliwego dostępu dla naszych firm na ich rynku.
• Słowa wsparcia dla obywateli Białorusi.
• UE zadba o powszechną dostępność szczepionki nie tylko dla swoich obywateli, ale na całym świecie. Do tej pory pod jej przewodnictwem udało się uzyskać na ten cel 60 mld euro w ramach współpracy z 20 krajami.
Prawa człowieka
• Migracja: w przyszłym tygodniu Komisja przedstawi nowy pakt w sprawie migracji.
• KE przedstawi propozycję dotyczącą mowy nienawiści. W Europie nie ma miejsca dla dyskryminacji, rasizmu i antysemityzmu.
Źródło: Konfederacja Lewiatan
