Polski Komitet Energii Elektrycznej (PKEE) z zadowoleniem przyjmuje strategie Komisji Europejskiej promujące holistyczne podejście do planów osiągnięcia przez Unię Europejską neutralności klimatycznej do 2050 r. oraz rozwoju technologii kluczowych dla osiągnięcia tego celu. PKEE zgadza się ze stanowiskiem Komisji na temat ustanowienia energii elektrycznej zasadniczym narzędziem umożliwiającym dekarbonizację gospodarki przy ewentualnym wsparciu innych rozwiązań, pod warunkiem, iż będą one przynosić wartość dodaną zarówno obywatelom, jak i unijnym firmom.

Elektryfikacja jako główny motor transformacji

Sektor energii elektrycznej powinien pozostać kluczowym partnerem instytucji i państw członkowskich w procesie dekarbonizacji ich gospodarek, gdyż posiada on potencjał pozwalający na zastąpienie  pierwotnych, emisyjnych źródeł energii bardziej efektywnymi i czystszymi źródłami alternatywnymi. W związku z powyższym, PKEE popiera stanowisko KE wyrażone w strategii inteligentnej integracji międzysektorowej, która uznaje elektryfikację za koło zamachowe dekarbonizacji.

Komisja Europejska wyraziła ambicję  zwiększenia udziału energii odnawialnej w miksie energetycznym do 2030 r. Zasadnicze znaczenie w tym aspekcie ma stworzenie ram wspomagających rozwój energii odnawialnej w Unii Europejskiej poprzez adekwatne mechanizmy zachęt i wsparcia finansowego ze strony UE.

PKEE z zadowoleniem przyjmuje również stanowisko Komisji na temat morskiej energetyki wiatrowej, która jest jedną z najważniejszych technologii pozwalających na transformację w kierunku gospodarki niskoemisyjnej. Ambitne projekty w tym zakresie realizowane przez członków naszej organizacji przełożą się, bowiem na szybszą transformację polskiego sektora energetycznego. PKEE oczekuje, zatem stworzenia kompleksowej strategii i ram pozwalających na rozwój morskiej energetyki wiatrowej w Unii Europejskiej, odzwierciedlającej moment zwrotny, w jakim znajdują się teraz inwestycje w tym obszarze.

Ponadto, stoimy na stanowisku, iż w istniejących już zakładach energetycznych należy rozważyć modernizację poprzez wdrożenie rozwiązań polegających na skojarzeniu produkcji energii elektrycznej i ciepła (kogenerację) jako efektywnego kosztowo sposobu zwiększenia ogólnej sprawności systemu. Uciepłownienie elektrowni pozwoli również na skuteczne wykorzystanie ciepła odpadowego. Nasi członkowie już dziś inwestują w tego typu technologie wszędzie tam, gdzie jest to ekonomicznie uzasadnione. Warto zwrócić uwagę na fakt, iż inwestycje te spełniają restrykcyjne wymagania środowiskowe, potwierdzając swoją kwalifikowalność do otrzymania wsparcia ze strony UE – również w ramach nowej perspektywy finansowej.

Integracja sektorów jako element kluczowy dla zwiększenia elastyczności systemów energetycznych

PKEE z zadowoleniem przyjmuje podejście Komisji Europejskiej do kwestii zwiększenia elastyczności systemów energetycznych poprzez wdrażanie technologii przekładających się na większą elastyczność sieci. W kwestii tej, niezbędne jest wypracowanie mechanizmów zapewniających rozwój oraz rozbudowę inteligentnych sieci elektroenergetycznych (smart grids) w Unii Europejskiej, obejmujących zarówno wsparcie finansowe, jak i technologiczne. Cyfryzacja i wprowadzenie inteligentnych liczników (smart meters) może w znacznym stopniu przyczynić się, bowiem do uzyskania przez operatorów sieci informacji i danych niezbędnych do inteligentnego oraz skutecznego zarządzania systemem. W wyniku tych działań, operatorzy systemów dystrybucyjnych będą w stanie zwiększyć poziom kontroli nad siecią, a także zoptymalizować warunki sieciowe, co przełoży się na wyższą jakość świadczonych usług oraz lepsze funkcjonowanie OZE jako elementu systemu.

W kontekście elastyczności sieci, PKEE z zadowoleniem przyjmuje podejście KE do elektromobilności, które nie ogranicza się jedynie do dekarbonizacji transportu, lecz jest przedstawiane jako rozwiązanie umożliwiające zwiększenie elastyczności systemów elektroenergetycznych ze znacznym udziałem energii odnawialnej. Ponadto technologie takie, jak inteligentne ładowanie (smart charging) i Vehicle to Grid (V2G) mogą zapewnić Unii Europejskiej efektywną metodę krótkoterminowego magazynowania energii, co ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia stabilności sieci.

Dlatego też, konieczność rozwoju inteligentnych sieci i elektromobilności należy wziąć w pełni pod uwagę podczas planowania następnej perspektywy finansowej UE, aby zapewnić tego typu projektom łatwy dostęp do szerokiej gamy mechanizmów wsparcia finansowego.

Potencjał gazu ze źródeł odnawialnych i niskoemisyjnych

PKEE stoi na stanowisku, że elektryfikacja jest właściwym narzędziem pozwalającym na dekarbonizację ogromnej części unijnej gospodarki. Elektryfikacja pozwala, bowiem na dekarbonizację wielu sektorów takich, jak ciepłownictwo, przemysł stosujący procesy niskotemperaturowe oraz transport. PKEE dostrzega również potencjalne korzyści płynące z integracji sektora elektroenergetycznego i gazowego: energię elektryczną można wykorzystywać do wytwarzania zeroemisyjnego wodoru, który z kolei ma szereg zastosowań w gospodarce. Z kolei biometan może być użyty w sektorze elektroenergetycznym jako efektywne, czyste i dyspozycyjne źródło rezerwowe w stosunku do źródeł odnawialnych. Biometan może również pomóc uniknąć efektu carbon lock-in, dzięki możliwości spalania tego paliwa w istniejących elektrowniach zasilanych gazem.

Uzupełniająca rola wodoru w procesie dekarbonizacji

PKEE z zadowoleniem przyjmuje plany Komisji Europejskiej w zakresie stworzenia strategicznego planu działań dla wodoru, obejmującego zwiększenie produkcji tego paliwa dla osiągnięcia celów założonych w Europejskim Zielonym Ładzie i wsparcia transformacji energetycznej Unii Europejskiej. PKEE stoi na stanowisko, że proces ten powinien koncentrować się na bezpośredniej elektryfikacji, niemniej jednak, zwracamy uwagę, że sama elektryfikacja nie będzie wystarczającym środkiem pozwalającym na pełną dekarbonizację takich sektorów, jak transport ciężki, branża stalowa czy chemiczna. Technologie wodorowe powinny być rozwijane i adekwatnie wspierane (zarówno przez Unię Europejską jak i w poszczególnych państwach członkowskich), dzięki czemu będą one stanowiły dopełnienie procesu elektryfikacji i przejścia z paliw kopalnych na czystą energię.

Ponadto PKEE popiera plany KE obejmujące dalsze zwiększanie skali produkcji i wykorzystania wodoru, zwłaszcza, biorąc pod uwagę fakt, iż dzięki Funduszowi Innowacji nowoczesne technologie wodorowe mogą uzyskać istotne wsparcie finansowe. Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na fakt, że wysiłki mające na celu zwiększenie roli wodoru znajdują również swoje odzwierciedlenie w Polsce, gdzie trwają obecnie prace nad krajową Strategią Wodorową. Co więcej, w celu wypracowania optymalnych rozwiązań Ministerstwo Klimatu i przedstawiciele najważniejszych firm energetycznych, a także transportowych, powołali partnerstwo zmierzające do stworzenia ram dla gospodarki opartej na wodorze.

Odpowiednie wsparcie finansowe niezbędnym warunkiem ułatwiającym integrację sektorów

Integracja sektorów może przynieść istotne korzyści dla Unii Europejskiej, gdyż pozwala utrzymać koszty transformacji na rozsądnym, społecznie akceptowalnym poziomie. Niemniej w tym aspekcie, kluczowe jest zapewnienie firmom energetycznym i operatorom systemów, dostępu do odpowiedniego wsparcia finansowego w okresie, kiedy wdrażają oni nowe rozwiązania. Dlatego też, Nowe Wieloletnie Ramy Finansowe (WRF), a także inne instrumenty finansowe, muszą obejmować szeroki zakres mechanizmów wsparcia dostosowanych do realizacji wszystkich inwestycji, niezbędnych przy wprowadzaniu na rynek innowacyjnych rozwiązań. Ponadto WRF powinny uwzględniać wpływ epidemii COVID-19 na spółki energetyczne i ich zdolność do rozwijania projektów B+R.

Źródło: Polski Komitet Energii Elektrycznej