W 2024 r. na rachunkach za energię elektryczną nie zmieni się stawka opłaty OZE

Prezes URE opublikował wysokość stawki opłaty OZE na 2024 r., która jest ujmowana na rachunkach za energię elektryczną. Drugi rok z rzędu stawka opłaty będzie miała wartość 0 zł.

Opłata OZE obowiązuje od lipca 2016 r. na mocy przepisów przyjętej rok wcześniej ustawy o odnawialnych źródłach energii^[1]. Celem jej wprowadzenia jest wsparcie wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych oraz funkcjonowania mechanizmów, które pomagają zapewnić odpowiednio wysoki udział „zielonej energii” w krajowym miksie energetycznym – systemu aukcyjnego a także systemów taryfy gwarantowanej (FIT: feed-in-tariff) i dopłat do ceny rynkowej (FIP: feed-in-premium). W przyszłości opłata ta będzie wspomagać także wytwarzanie energii w morskich farmach wiatrowych oraz wytwarzanie biometanu w instalacjach odnawialnego źródła energii wprowadzanego do sieci gazowej.

W jaki sposób opłata OZE wspiera zieloną energię?

Wytwórcy zielonej energii konkurują cenowo biorąc udział w aukcjach OZE organizowanych przez Prezesa URE, których zwycięzcy otrzymują gwarancję zakupu wytworzonej przez nich energii po ustalonej w wyniku aukcji cenie. Jeśli cena, po jakiej sprzedadzą zieloną energię na rynku jest niższa niż ustalona podczas aukcji, wtedy dysponent opłaty OZE, którym jest spółka Zarządca Rozliczeń, wypłaci wytwórcom należną im różnicę. I właśnie na ten cel pobierana jest od wszystkich odbiorców energii opłata OZE. Odpowiednio zasada ta jest stosowana również w systemach FIT/FIP.

Czynniki wpływające na wysokość opłaty OZE

Kluczowym czynnikiem wpływającym na utrzymanie stawki opłaty OZE na poziomie zerowym było kształtowanie się indeksu TGeBase^[2] w 2023 r. na poziomie wciąż przewyższającym większość cen ofertowych oraz cen w systemach FIT/FIP. Istotna jest również specyfika rynku OZE, na którym produkcja energii w systemie aukcyjnym oraz dołączanie do niego kolejnych wytwórców są procesem stopniowym, wynikającym z przyjętego terminarza realizacji inwestycji w nowe źródła energii. Aktualnie wytwórcy, którzy wygrali dotychczasowe aukcje, wciąż nie osiągnęli maksymalnej zadeklarowanej produkcji energii. Tożsamy proces ma miejsce w systemach FIT/FIP.

Jak rozlicza się saldo?

Sposób rozliczania salda uzależniony jest od tego, czy jest ono ujemne, czy dodatnie. Gdy indeks TGeBASE jest wyższy niż cena zadeklarowana w aukcji, występuje tzw. dodatnie saldo, które następnie jest rozliczane z ujemnym saldem należnym danemu wytwórcy. Dodatnie saldo występuje, gdy rynkowe ceny energii są wysokie.

Z kolei ujemne saldo występuje w sytuacji, gdy cena w kontraktach TGeBase jest niższa niż cena zadeklarowana w ofercie wytwórcy, który wygrał aukcję. Jeśli saldo jest ujemne, wytwórca otrzymuje odpowiednie wyrównanie. Przykładowo, jeśli cena jaką zaoferował wytwórca na aukcji wynosiła 320 zł/MWh, a cena TGeBase kształtuje się na poziomie 300 zł/MWh – to różnica 20 zł za wyprodukowaną MWh zostanie mu wyrównana przez Zarządcę Rozliczeń ze środków, które pochodzą właśnie z opłaty OZE.

Tab. 1. Stawki opłaty OZE [zł/MWh] w latach 2016-2024

Źródło: URE

***

• Opłata OZE pokrywa koszty wynikające z uczestnictwa producentów zielonej energii w systemie aukcyjnym oraz w systemach: taryfy gwarantowanej (FIT: feed-in-tariff) oraz dopłat do ceny rynkowej (FIP: feed-in premium).
• Stawka opłaty OZE jest jedną ze składowych rachunku wystawianego odbiorcom przez dystrybutorów energii. Opłaty te dystrybutorzy zaczęli pobierać od 1 lipca 2016 r.
• Wpływy z tytułu opłaty OZE są rozliczane przez spółkę Zarządca Rozliczeń, która jest dysponentem opłaty OZE.
• Przepisy ustawy OZE precyzują jakie elementy Regulator bierze pod uwagę kalkulując stawkę opłaty OZE. Sumę środków, jaka w danym roku będzie konieczna na pokrycie ujemnego salda Prezes URE planuje w szczególności, w oparciu o :
  • informacje od Zarządcy Rozliczeń o prognozowanych w danym roku wypłatach na pokrycie ujemnego salda;
  • maksymalną ilość energii elektrycznej wytworzonej z OZE, jaka może zostać sprzedana w aukcjach w następnym roku kalendarzowym;
  • maksymalną moc zainstalowaną elektryczną instalacji OZE które będą mogły korzystać z systemów FIT/FIP;
  • średnią cenę sprzedaży energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym w poprzednim kwartale, wyliczoną jako średnia z trzech ostatnich kwartałów poprzedzających datę publikacji stawki opłaty OZE;
  • łączną ilość energii elektrycznej wytworzonej w morskich farmach wiatrowych;
  • maksymalną ilość biometanu wytworzonego w instalacjach odnawialnego źródła energii służących do wytwarzania biometanu, która w następnym roku kalendarzowym może zostać objęta wsparciem;
• Wysokość stawki opłaty OZE na 2024 r. została opublikowana w Informacji Prezesa URE
  nr 66/2023.

^[1] Art. 96 ust. 1 ustawy z 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2023 r. poz. 1436 z późn. zm.).

^[2] Wskaźnik TGeBase notowany na Towarowej Giełdzie Energii stanowi średnią arytmetyczną ze średnich ważonych cen godzinowych danej doby dostawy (od 00:00 do 24:00), kalkulowanych na podstawie wszystkich kontraktów godzinowych, blokowych i weekendowych.

Źródło: Urząd Regulacji Energetyki