Pionierskie rozwiązanie w pompowni Boże Dary – wykorzystanie wód kopalnianych do produkcji energii
Jeszcze w 2023 r. w pompowni Boże Dary wchodzącej w struktury Centralnego Zakładu Odwadniania Kopalń (CZOK) – Oddziału SRK S.A. ma rozpocząć pracę hydrogenerator. Będzie to pierwsze na świecie tego typu rozwiązanie wykorzystujące podziemną pokopalnianą infrastrukturę.
Umowę na realizację tego przedsięwzięcia w marcu br. Spółka Restrukturyzacji Kopalń zawarła z firmą KGW Sp. z o.o. Zakłada ona zaprojektowanie układu wykorzystującego energię zrzucanej wody z poziomu 183 m na poziom 416 m. Będzie ona wytwarzana przez hydrogenerator zlokalizowany właśnie na poziomie 416 m, po czym będzie trafiać do sieci, z której korzysta pompownia. Umowa została zawarta z inicjatywy Prezesa Zarządu SRK S.A. dr. inż. Janusza Smoliło.
– To pierwsze tego typu rozwiązanie w polskim górnictwie. W ten sposób chcemy wykorzystać potencjał wód kopalnianych, a dokładniej rzecz ujmując wykorzystać energię zrzucanej wody pomiędzy chodnikami w byłej kopalni – tłumaczy Wiceprezes Zarządu Spółki Restrukturyzacji Kopalń ds. Innowacji Technologicznych i Zamówień prof. Adam Smoliński.
Prace związane z realizacją przedsięwzięcia ruszyły w czerwcu. Do tej pory wykonano m. in. fundament pod hydrogenerator. Aktualnie firma jest w trakcie budowy układu wodnego, zapewniającego przepływ wody przez hydrogenerator od kolektorów zrzutowych z poziomu 183 m na poziom 416 m. Projekt ten ma zostać zakończony w IV kwartale br.
Działania podejmowane przez CZOK zapewniają bezpieczeństwo wszystkim czynnym kopalniom w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym. Celem odwadniania jest niedopuszczenie do niekontrolowanego i gwałtownego przepływu/wdarcia się wody ze zlikwidowanych kopalń do czynnych zakładów górniczych. Pompownie należące do SRK rocznie wypompowują ok. 85 mln m3 wody. Działanie realizowane w Bożych Darach pokazuje, że Spółka chce również wykorzystać zrzuty wody kopalnianej do produkcji energii.
– To w prosty sposób przełoży się to na zmniejszenie zapotrzebowana na energię elektryczną na potrzeby Pompowni Boże Dary, a w konsekwencji zmniejszy koszty zakupu i zapotrzebowanie na tzw. „szarą energię elektryczną”. Mając na względzie obecną sytuację rynkową w zakresie cen prądu, można liczyć na szybki okres zwrotu inwestycji. Kluczowym w całym rozwiązaniu jest fakt, że energia elektryczna wytworzona przez hydrogenerator w całości zostanie skonsumowana w miejscu jej wytworzenia na potrzeby własne pompowni, a więc nie przewiduje się jej wyprowadzenia do sieci dystrybucyjnej lokalnego operatora – mówi prof. Smoliński.
Wiceprezes SRK S.A. podkreśla, że jednym z celów Spółki jest wdrażanie odnawialnych źródeł energii z wykorzystaniem posiadanego potencjału i majątku pokopalnianego.
– Działania likwidacyjne i polikwidacyjne są bardzo energochłonne. Przykładem mogą być właśnie pompownie, które mimo tego, że dana kopalnia zostanie zlikwidowana, będą musiały stale pompować wodę. Do tego potrzeba energii, a ta na chwilę obecną w Polsce pochodzi w przeważającej części ze spalania paliw kopalnych. Dlatego SRK podejmuje szereg działań zmierzających do ograniczenia zapotrzebowana na tzw. „szarą energię” produkowaną z paliw kopalnych, poprzez wprowadzanie rozwiązań proekologicznych. Wśród nich skupiamy się na budowie farm fotowoltaicznych, rozważamy możliwości sprzężenia farm fotowoltaicznych z elektrolizerami, które pozwolą na produkcję zielonego wodoru, jako przyjaznego środowisku nośnika energii, w którym zmagazynujemy nadwyżki zielonej energii produkowanej przez fotowoltaikę w godzinach szczytu, czyli największego nasłonecznienia, którą następnie będziemy mogli wykorzystać na potrzeby pompowni np. w godzinach nocnych – tłumaczy prof. Smoliński
Autor: M. Dorosiński, Pionierskie rozwiązanie w bożych darach. Wykorzystanie wód kopalnianych do produkcji energii. SRK to sprawdzi, „Trybuna Górnicza” 15 września 2023, nr 37 (1506), s. 7;
Źródło: Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A.
