Program „Pomoc dla przemysłu energochłonnego związana z cenami gazu ziemnego i energii elektrycznej w 2023 r.”, na podstawie którego będą wypłacane środki, został 8 sierpnia br. przyjęty przez rząd. Wsparcie ma złagodzić skutki wzrostu cen energii elektrycznej i gazu, pomóc utrzymać ciągłość działania firm i zachować miejsca pracy.

– Polski przemysł wciąż odczuwa negatywne skutki kryzysu energetycznego wywołanego przez działania Rosji i wojnę na Ukrainie. Pomimo tego, że aktualne rynkowe ceny energii i gazu spadają, znaczna część firm związana jest z dostawcami kontraktami długoterminowymi, bazującymi na znacznie wyższych cenach z poprzedniego roku. Koszty z tym związane stanowią zagrożenie dla płynności finansowej wielu przedsiębiorstw z sektora przemysłowego. Stąd kierowana do branż energochłonnych pomoc również w tym roku – zaznacza szef MRiT.

– Uważnie wsłuchujemy się w głos przedsiębiorców, dlatego w tym naborze rozszerzyliśmy grono firm, które mogą ubiegać się o pomoc. To wszystkie firmy energochłonne z sekcji B i C PKD – dodaje Minister Rozwoju i Technologii Waldemar Buda.

Pomocy firmom udzieli minister rozwoju i technologii, a operatorem programu będzie Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW).

Nabór wniosków

Planowany start naboru wniosków to sierpień 2023 r., po uzyskaniu notyfikacji Komisji Europejskiej. Przedsiębiorcy będą mieli 14 dni (od dnia ogłoszenia naboru) na składanie wniosków. Wnioski będą podpisywane za pomocą podpisu kwalifikowanego.

Wnioski o pomoc będą składane elektronicznie na stronie NFOŚiGW.

Budżet programu to aż 5,5 mld zł. W zeszłym roku dzięki Programowi na 2022 r., finansową pomoc otrzymało 195 firm na łączną sumę 2 321 mln zł.

Wypłata środków nastąpi w ciągu dwóch miesięcy od rozpoczęcia naboru.

O programie na 2023 r.

Program „Pomoc dla przemysłu energochłonnego związana z cenami gazu ziemnego i energii elektrycznej w 2023 r.” został opracowany na podstawie ustawy z 29 września 2022 r. o zasadach realizacji programów wsparcia przedsiębiorców w związku z sytuacją na rynku energii w latach 2022-2024.

W kwestii zgodności z unijnym prawodawstwem, bazuje on na opublikowanych w marcu br.. przez Komisję Europejską „Tymczasowych kryzysowych i przejściowych ramach środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki po agresji Rosji wobec Ukrainy”.

Do udziału w programie uprawnionych jest ok. 3 000 firm. To przedsiębiorcy prowadzący swoją działalność w Polsce. Będą mogli ubiegać się o pomoc podstawową albo zwiększoną.

Pomoc podstawową będzie mógł uzyskać każdy przedsiębiorca energochłonny działający w sektorze przemysłowym, a pomoc zwiększoną te firmy, które działają w sektorach szczególnie narażonych na utratę konkurencyjności.

Pomoc podstawowa będzie wypłacana w dwóch turach – za pierwsze i za drugie półrocze 2023 r. w formie refundacji, zaś pomoc zwiększona w formie zaliczki za cały 2023 r.

Pomoc podstawowa

Do uzyskania pomocy uprawnione będą wszystkie firmy energochłonne, które przeważającą działalność prowadzą w sekcji B lub C PKD. Za energochłonne uznane zostaną te firmy, których koszty energii elektrycznej i gazu ziemnego w 2021 r. wyniosły nie mniej niż 3% wartości produkcji sprzedanej.

Kwota pomocy podstawowej wynosi 50% kosztów kwalifikowanych do 4 mln EUR, liczone łącznie dla wszystkich przedsiębiorstw powiązanych zarejestrowanych w Polsce.

Pomoc zwiększona

Z pomocy zwiększonej będą mogły skorzystać firmy, które spełniają dodatkowe warunki:

• Prowadzenie przeważającej działalności w branżach określonych przez KE jako szczególnie narażone na utratę konkurencyjności.
• Odnotowanie w 2023 r. ujemnego wyniku finansowego EBITDA lub spadku tego wskaźnika o 40% względem 2021 r.
• Przedstawienie do końca I kwartału 2024 r. przez wnioskodawcę planu zwiększenia efektywności energetycznej, którego koszty realizacji wyniosą co najmniej 30% otrzymanej pomocy.

Informacje dla zainteresowanych wnioskowaniem o pomoc.

O pomoc można wnioskować w jednym z dwóch wariantów:

1. 1. pomocy podstawowej
   2. pomocy zwiększonej

Limity pomocy wynoszą 50% kosztów kwalifikowanych do 4 mln EUR dla pomocy podstawowej oraz 80% kosztów kwalifikowanych do 40 mln EUR dla pomocy zwiększonej. Limity liczone są łącznie dla wszystkich podmiotów powiązanych oraz łącznie z pomocą udzieloną  w programie „Pomoc dla sektorów energochłonnych związana z nagłymi wzrostami cen gazu ziemnego i energii elektrycznej w 2022 r.”.

Wnioski będą składane wyłącznie w formie elektronicznej przez Generator Wniosków o Dofinansowanie, dostępny na stronie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Wniosek należy podpisać kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

Program zostanie uruchomiony po zatwierdzeniu go przez Komisję Europejską jako zgodnego z zasadami rynku wewnętrznego Unii Europejskiej. Informacja o dacie rozpoczęcia naboru zostanie podana na stronach internetowych MRiT oraz NFOŚiGW. Pełna dokumentacja programu (m.in. regulamin naboru, wzory umów o udzielenie pomocy, formularze rozliczenia) zostanie zamieszczona na stronie internetowej NFOŚiGW.

Szczegóły wnioskowania o pomoc podstawową:

1. Przeprowadzone zostaną dwa nabory wniosków, osobno za koszty poniesione w pierwszym i drugim półroczu 2023 r.
2. Pierwszy nabór planowany jest do uruchomienia w sierpniu br., drugi – w lutym 2024 r. Nabory trwać będą 14 dni każdy.
3. Uprawnieni do pomocy są przedsiębiorcy, którzy spełniają łącznie następujące warunki:
   1. prowadzą działalność gospodarczą (nie są w likwidacji ani upadłości) i prowadzili ją przez całe I półrocze (dot. pierwszego naboru) 2023 r. oraz co najmniej jeden miesiąc 2021 r., za które przedstawią udokumentowane koszty zakupu gazu ziemnego lub energii elektrycznej;
   2. w 2021 r. ponieśli łączne koszty gazu ziemnego i energii elektrycznej na poziomie co najmniej 3% wartości produkcji sprzedanej;
   3. w ostatnim zamkniętym roku obrotowym uzyskali co najmniej 50% przychodu z działalności w sekcjach B lub C PKD;
   4. nie zalegają z zapłatą podatków stanowiących dochód budżetu państwa ani składek na ubezpieczenia społeczne, co potwierdzą zaświadczeniami odpowiednich organów, wystawionymi nie wcześniej niż 90 dni przed złożeniem wniosku;
   5. nie są objęci sankcjami nałożonymi w związku z agresją Rosji na Ukrainę.
4. Do wniosku o pomoc podstawową konieczne będzie załączenie:
   1. zaświadczeń o niezaleganiu z zapłatą podatków i składek;
   2. pełnomocnictw do reprezentowania wnioskodawcy, jeśli dotyczy;
   3. zestawienia dowodów księgowych, potwierdzających koszty zgłoszone we wniosku;
   4. sprawozdania beneficjenta, przedstawiającego założenia, dowody oraz obliczenia kosztów zakupu gazu ziemnego i energii elektrycznej oraz spełnienia warunków programu;
   5. raportu niezależnego biegłego rewidenta z wykonania usługi atestacyjne w zakresie oceny powyższego sprawozdania;
   6. informacji o otrzymaniu przez wnioskodawcę i podmioty powiązane pomocy publicznej na podstawie sekcji 2.4 wytycznych Komisji Europejskiej „TCTF” albo „TCF” (np. program „Pomoc dla sektorów energochłonnych związana z nagłymi wzrostami cen gazu ziemnego i energii elektrycznej w 2022 r.”) lub sekcji 2.1 „TCTF” albo „TCF”;
   7. informacji o otrzymaniu na te same koszty kwalifikowane pomocy publicznej de minimis lub opartej na tymczasowych ramach w kontekście COVID-19.

Szczegóły wnioskowania o pomoc zwiększoną:

1. Przeprowadzony zostanie jeden nabór wniosków za cały 2023 r. Pomoc zostanie wypłacona zaliczkowo i rozliczona w marcu 2024 r. Uruchomienie naboru planowane jest na sierpień br. Nabór będzie trwał 14 dni.
2. Nabór planowany jest do uruchomienia w sierpniu br. i będzie trwał 14 dni.
3. Uprawnieni do pomocy zwiększonej są przedsiębiorcy, którzy:
   1. spełniają wszystkie warunki uprawniające do pomocy podstawowej, przy czym działalność gospodarcza musi być prowadzona w całym 2023 r.;
   2. w ostatnim zamkniętym roku obrotowym uzyskali co najmniej 50% przychodów w podklasach PKD lub kodach PRODCOM wyróżnionych na liście sektorów szczególnie zagrożonych utratą konkurencyjności (lista poniżej);
   3. odnotują w 2023 r. ujemny wynik EBITDA albo spadek tego wyniku o co najmniej 40% względem 2021 r. (warunek musi zostać spełniony na koniec roku – w przypadku jego niespełnienia część pomocy przekraczająca limit podstawowy musi zostać zwrócona wraz z odsetkami);
   4. do 31 marca 2024 r. przedstawią „Plan zmniejszenia energochłonności przedsiębiorstwa”, w którym zawarte zostaną inwestycje o wartości co najmniej 30% otrzymanej pomocy.
4. We wniosku o pomoc dane dotyczące zakupu gazu ziemnego i energii elektrycznej mogą być danymi szacunkowymi. Ostateczne dane, potwierdzone przez biegłego rewidenta, zostaną przedstawione przez beneficjenta w marcu 2024 r. W przypadku, gdy ostateczne dane wykażą, że wnioskodawca był uprawniony do niższej pomocy niż udzielona, zostanie on wezwany do zwrotu różnicy wraz z odsetkami liczonymi od dnia udzielenia pomocy do dnia zwrotu.
5. Do wniosku o pomoc zwiększoną konieczne będzie załączenie:
   1. zaświadczeń o niezaleganiu z zapłatą podatków i składek;
   2. pełnomocnictw do reprezentowania wnioskodawcy, jeśli dotyczy;
   3. raportu niezależnego biegłego rewidenta z wykonania usługi atestacyjnej w zakresie udowodnienia uzyskania większości przychodów w podsekcjach PKD lub kodach PRODCOM z listy.
   4. informacji o otrzymaniu przez wnioskodawcę i podmioty powiązane pomocy publicznej na podstawie sekcji 2.4 wytycznych Komisji Europejskiej „TCTF” albo „TCF” (np. program „Pomoc dla sektorów energochłonnych związana z nagłymi wzrostami cen gazu ziemnego i energii elektrycznej w 2022 r.”) lub sekcji 2.1 „TCTF” albo „TCF”;
   5. informacji o otrzymaniu na te same koszty kwalifikowane pomocy publicznej de minimis lub opartej na tymczasowych ramach w kontekście COVID-19.

Listy kodów PKD i PRODCOM uprawniających do pomocy zwiększonej

Kody PKD

05.10.Z	Wydobywanie węgla kamiennego
06.10.Z	Górnictwo ropy naftowej
07.10.Z	Górnictwo rud żelaza
07.29.Z	Górnictwo pozostałych rud metali nieżelaznych
08.91.Z	Wydobywanie minerałów dla przemysłu chemicznego oraz do produkcji nawozów
08.93.Z	Wydobywanie soli
08.99.Z	Pozostałe górnictwo i wydobywanie, gdzie indziej niesklasyfikowane
10.41.Z	Produkcja olejów i pozostałych tłuszczów płynnych
10.62.Z	Wytwarzanie skrobi i wyrobów skrobiowych
10.81.Z	Produkcja cukru
11.06.Z	Produkcja słodu
13.10.A	Produkcja przędzy bawełnianej
13.10.B	Produkcja przędzy wełnianej
13.10.C	Produkcja przędzy z włókien chemicznych
13.10.D	Produkcja przędzy z pozostałych włókien tekstylnych, włączając produkcję nici
13.30.Z	Wykończanie wyrobów włókienniczych
13.95.Z	Produkcja włóknin i wyrobów wykonanych z włóknin, z wyłączeniem odzieży
14.11.Z	Produkcja odzieży skórzanej
16.21.Z	Produkcja arkuszy fornirowych i płyt wykonanych na bazie drewna
17.11.Z	Produkcja masy włóknistej
17.12.Z	Produkcja papieru i tektury
19.10.Z	Wytwarzanie i przetwarzanie koksu
19.20.Z	Wytwarzanie i przetwarzanie produktów rafinacji ropy naftowej
20.11.Z	Produkcja gazów technicznych
20.12.Z	Produkcja barwników i pigmentów
20.13.Z	Produkcja pozostałych podstawowych chemikaliów nieorganicznych
20.14.Z	Produkcja pozostałych podstawowych chemikaliów organicznych
20.15.Z	Produkcja nawozów i związków azotowych
20.16.Z	Produkcja tworzyw sztucznych w formach podstawowych
20.17.Z	Produkcja kauczuku syntetycznego w formach podstawowych
20.60.Z	Produkcja włókien chemicznych
21.10.Z	Produkcja podstawowych substancji farmaceutycznych
23.11.Z	Produkcja szkła płaskiego
23.13.Z	Produkcja szkła gospodarczego
23.14.Z	Produkcja włókien szklanych
23.19.Z	Produkcja i obróbka pozostałego szkła, włączając szkło techniczne
23.20.Z	Produkcja wyrobów ogniotrwałych
23.31.Z	Produkcja ceramicznych kafli i płytek
23.32.Z	Produkcja cegieł, dachówek i materiałów budowlanych, z wypalanej gliny
23.41.Z	Produkcja ceramicznych wyrobów stołowych i ozdobnych
23.42.Z	Produkcja ceramicznych wyrobów sanitarnych
23.51.Z	Produkcja cementu
23.52.Z	Produkcja wapna i gipsu
23.99.Z	Produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych, gdzie indziej niesklasyfikowana
24.10.Z	Produkcja surówki żelazostopów, żeliwa i stali oraz wyrobów hutniczych
24.20.Z	Produkcja rur, przewodów, kształtowników zamkniętych i łączników, ze stali
24.31.Z	Produkcja prętów ciągnionych na zimno
24.42.A	Produkcja aluminium hutniczego
24.42.B	Produkcja wyrobów z aluminium i stopów aluminium
24.43.Z	Produkcja ołowiu, cynku i cyny
24.44.Z	Produkcja miedzi
24.45.Z	Produkcja pozostałych metali nieżelaznych
24.46.Z	Wytwarzanie paliw jądrowych
24.51.Z	Odlewnictwo żeliwa
		Kody Prodcom
		81221	Kaolin i pozostałe gliny kaolinowe
10311130	Ziemniaki zamrożone, przetworzone lub zakonserwowane (włączając ziemniaki ugotowane lub częściowo ugotowane w oleju, a następnie zamrożone; z wyłączeniem zakonserwowanych octem lub kwasem octowym)
10311300	Ziemniaki suszone w postaci mąki, mączki, płatków, granulek i pelletów
10391725	Przecier pomidorowy i pasta, zagęszczone
105122	Mleko pełne w proszku
105121	Odtłuszczone mleko w proszku
105153	Kazeina
105154	Laktoza i syrop laktozowy
10515530	Serwatka i serwatka zmodyfikowana, w proszku, w granulkach lub w innej stałej postaci, nawet zagęszczona lub zawierająca dodatek środka słodzącego
10891334	Drożdże piekarnicze
20302150	Szkliste emalie i glazury, pobiałki (masy lejne) i podobne preparaty, w rodzaju stosowanych w przemyśle ceramicznym, emalierskim i szklarskim
20302170	Ciekłe materiały do wytwarzania połysku i podobne preparaty, fryta szklana i pozostałe szkło w postaci proszku, granulek lub płatków
25501134	Części z żelaza kutego swobodnie do wałów napędowych, wałów krzywkowych, wałów wykorbionych i do korb itp.