Efektywność energetyczna: przedsiębiorcy mogą zrealizować obowiązek efektywnościowy dofinansowując odbiorcom m. in. wymianę urządzeń na bardziej efektywne energetycznie

Programy dofinansowań zostały wprowadzone w znowelizowanej w 2021 r. ustawie o efektywności energetycznej^[1], jako alternatywa dla rozliczania obowiązku oszczędności energii^[2]przez podmioty zobowiązane, jakimi są m.in. przedsiębiorstwa energetyczne. Przepisy umożliwiają przedsiębiorstwom energetycznym współfinansowanie przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej u odbiorców końcowych, a następnie zaliczanie uzyskanych oszczędności na poczet realizacji obowiązku efektywnościowego.

Oznacza to, że z dofinansowań mogą korzystać zarówno odbiorcy w gospodarstwach domowych, jak i podmioty z innych grup (odbiorcy biznesowi, jednostki sektora finansów publicznych). Środki te mogą zostać przeznaczone m.in. na wymianę urządzeń grzewczych oraz wymianę źródeł ciepła lub gazu na urządzenia charakteryzujące się wyższą klasą efektywności energetycznej. Programy obejmują też dofinansowanie przejścia na ciepło systemowe^[3].

Podmioty, które przygotowały dla odbiorców końcowych programy bezzwrotnych dofinansowań na 2023 r.

Obecnie takie programy oferuje 30 przedsiębiorstw energetycznych o różnym profilu działalności w różnych częściach kraju. Są wśród nich sprzedawcy, dystrybutorzy oraz przedsiębiorstwa świadczące jednocześnie usługi dystrybucyjne i sprzedające określony rodzaj (nośnik) energii (energię elektryczną, gaz ziemny, ciepło systemowe).

Programy zgłoszone na 2023 r. w zdecydowanej większości mają zasięg lokalny lub regionalny i realizowane są na obszarach funkcjonowania podmiotów, które je przygotowały. Zdarzają się jednak programy, które swym zasięgiem obejmują obszar całej Polski. Poniższa mapa wskazuje miasta – siedziby przedsiębiorstw, które będą realizować programy w 2023 r.

Rys. 1 Mapa lokalizacji 30 podmiotów, które realizują programy bezzwrotnych dofinansowań w 2023 r.

Poniżej prezentujemy wykaz zawierający dane wszystkich przedsiębiorstw energetycznych, które przygotowały na 2023 r. programy bezzwrotnych dofinansowań. Lista zawiera adresy stron internetowych, na których przedsiębiorcy umieścili regulaminy programów. To właśnie z tych regulaminów odbiorcy końcowi dowiedzą się, na jakich zasadach i jakie przedsięwzięcia wspierają konkretne przedsiębiorstwa energetyczne. Z kolei inne podmioty zobowiązane mogą się dowiedzieć jak w praktyce przygotować się do realizacji obowiązku uzyskania oszczędności energii z wykorzystaniem tych programów.

W przypadku konieczności wyjaśnienia ewentualnych wątpliwości związanych z możliwością skorzystania z takiego dofinansowania, należy kontaktować się bezpośrednio z przedsiębiorstwem oferującym wybrany program bezzwrotnych dofinansowań.

Tab. 1. Wykaz 30 podmiotów, które w 2023 r. przygotowały dla odbiorców końcowych programy bezzwrotnych dofinansowań

*** Przedsiębiorstwo (podmiot zobowiązany) uzupełni adres strony internetowej w terminie późniejszym.

***

• Zgodnie z ustawą o efektywności energetycznej^[4], podmioty zobowiązane do uzyskania oszczędności energii mogą zrealizować obowiązek efektywnościowy nie tylko przez realizację przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej u odbiorcy końcowego albo poprzez uzyskanie i przedstawienie do umorzenia świadectw efektywności energetycznej. Obowiązek ten można realizować również w formie programów bezzwrotnych dofinansowań, które mają na celu współfinansowanie przedsięwzięć u odbiorców końcowych, co w konsekwencji ma zoptymalizować zużycie nośników energii.
• Podmiotami zobowiązanymi do uzyskania oszczędności energii są głównie przedsiębiorstwa energetyczne wykonujące działalność gospodarczą polegającą na wytwarzaniu lub obrocie energią elektryczną, ciepłem lub gazem ziemnym, które sprzedają energię elektryczną, ciepło lub gaz odbiorcom końcowym przyłączonym do sieci^[5].
• Aby skorzystać z możliwości realizacji obowiązku efektywnościowego w ramach programu bezzwrotnych dofinansowań, podmiot zobowiązany, do 15 grudnia roku poprzedzającego rok realizacji programu, sporządza i składa Prezesowi URE przygotowany przez siebie regulamin programu dofinansowań.
• 29 listopada 2021 r. zostało opublikowane rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 22 listopada 2021 r. w sprawie wartości referencyjnych oszczędności energii finalnej dla przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej oraz w sprawie sposobu obliczania tych wartości (Dz. U. z 2021 r. poz. 2172). Wejście w życie tych przepisów pozwoliło na realizację od 1 stycznia 2022 roku tzw. programów bezzwrotnych dofinansowań.
• Wprowadzone przez ustawodawcę programy powinny przyczynić się do przyspieszenia procesu modernizacji indywidualnych źródeł ciepła, które są jedną z przyczyn zanieczyszczenia powietrza w Polsce.

^[1] Ustawa z dnia 20 kwietnia 2021 r. o zmianie ustawy o efektywności energetycznej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 868).
^[2] Art. 10 ust. 1 ustawy o efektywności energetycznej.
^[3] Informacja o minimalnych klasach energetycznych urządzeń grzewczych, które będą mogły zostać objęte programem bezzwrotnych dofinansowań, dostępna jest na stronie internetowej Ministerstwa Klimatu i Środowiska.
^[4] Art. 15a ustawy o efektywności energetycznej.
^[5] Pełny wykaz podmiotów zobowiązanych zawiera art. 10 ust. 2 i art. 15 ust. 1 ustawy o efektywności energetycznej.

Źródło: Urząd Regulacji Energetyki