Aby pokazać skalę wzrostu kosztów energii i jej nośników, z jaką mierzą się przedsiębiorcy, wystarczy porównać 2021 r. z prognozami na 2023 r. Energia elektryczna i gaz ziemny będą kosztowały o ponad 190 mld zł więcej w 2023 niż w 2021 r. Mamy do czynienia ze wzrostem kosztów przekraczającym 400%, a jest to wzrost uśredniony. Już dziś niektórzy przedsiębiorcy zmagają się z kosztami energii wyższymi o ponad 800% niż jeszcze w ub. r. Przedsiębiorcy nie są w stanie funkcjonować w takich warunkach, potrzebna jest pilna, systemowa i szeroko zakrojona pomoc.

Mechanizmy pomocowe dla biznesu powinny być skierowane szeroko, bez ograniczeń do sektorów energochłonnych, natomiast ze szczególnym uwzględnieniem mikro, małych i średnich przedsiębiorców. Liczne branże, od przetwórstwa spożywczego, przez firmy pralnicze, aż po sektor usług, zmagają się z rosnącymi cenami energii i jej nośników, które zaczynają zagrażać istnieniu przedsiębiorstw. Rząd wraz z Prezesem Urzędu Regulacji Energetyki powinny niezwłocznie, w dialogu z reprezentantami środowiska przedsiębiorców i pracodawców, przygotować instrumenty ochronne. Podkreślenia wymaga to, iż niektóre państwa UE – jak Grecja, Hiszpania, Francja, Włochy czy Bułgaria – podjęły już rozmaite działania, zyskując akceptację ze strony Komisji Europejskiej, która w kryzysowych warunkach jest elastyczna i otwarta na propozycje wsparcia zarówno obywateli, jak i przedsiębiorców. Jednym z podstawowych narzędzi stosowanych w innych krajach jest „zamrożenie” cen energii i jej nośników oraz wyrównanie strat sprzedawcom.

– Zwróciliśmy się z apelem do Premiera, bo doszliśmy do punktu, w którym konieczne jest wsparcie biznesu. W innym przypadku ryzykujemy nie tylko utratę konkurencyjności firm względem zagranicznych podmiotów, lecz utratę miejsc pracy oraz przenoszenie wzrostu kosztów prowadzenia działalności gospodarczej na konsumentów. W ten sposób niwelowane będą działania rządu chroniące obywateli przed skutkami inflacji. Zwracamy uwagę na to, że skupienie się na wspieraniu gospodarstw domowych powoduje wzrost popytu, a jednocześnie osłabia efekt sygnałów cenowych z rynku. Wśród innych działań na dziś należy wskazać na bardziej elastyczne podejście do zagadnienia ograniczeń w poborze mocy oraz poborze gazu (tzw. stopnie zasilania) przez przedsiębiorców – w postaci zmiany podejścia z ograniczeń godzinowych na ograniczenia tygodniowe bądź inne, jednak w dłuższym okresie, aby możliwe było utrzymanie produkcji, a nie jej znaczne ograniczenie bądź całkowite wstrzymanie. Obecnie istniejący mechanizm ograniczeń w poborze mocy/gazu daje przedsiębiorcom zaledwie do kilkunastu godzin na przygotowanie się do tej nagłej sytuacji, co uniemożliwia jakiekolwiek planowanie i podjęcie działań zaradczych. W przypadku gazu ziemnego dodatkowo postulujemy wdrożenie mechanizmu wzorowanego na rynku energii elektrycznej (DSR), polegającego na deklarowaniu dobrowolnego ograniczenia zużycia gazu za wynagrodzeniem. W obecnych kryzysowych warunkach nie możemy też zapominać o działaniach obliczonych na średni i dłuższy termin. Zwracamy uwagę na to, że dzisiejszy „renesans” węgla i silne wsparcie finansowe dla użytkowników tego paliwa nie może niwelować długoterminowego skupienia sił państwa, samorządów, obywateli oraz przedsiębiorców na rozwoju odnawialnych źródeł energii i powiązanej z nią infrastruktury sieciowej oraz magazynowej. W tym kontekście należy podkreślić wagę KPO, które w ponad 40% miało być skierowane na tzw. zielone inwestycje: rozwój odnawialnych źródeł energii, poprawę efektywności energetycznej, termomodernizację, elektromobilność itd. To dziesiątki mld zł, po które powinniśmy sięgnąć, a także przygotować odpowiednie ramy prawno-regulacyjne, umożliwiające skuteczne inwestycje w oparciu o środki europejskie. Tych regulacji brakuje, a nawet jeśli pojawią, to – jak projekt ustawy liberalizującej zasadę 10H w przypadku lądowych farm wiatrowych – grzęzną na różnych etapach procesu legislacyjnego. Proponujemy także powołanie zespołu, z udziałem przedstawicieli organizacji pracodawców oraz ekspertów ds. energetyki. Z aktualnymi wyzwaniami powinniśmy zmierzyć się wspólnie, aby móc stawić czoła wyzwaniom i przygotować rozwiązania akceptowalne dla Polaków oraz dla przedsiębiorców. Stoimy bowiem przed najpoważniejszym kryzysem od dekad, a podejmowane decyzje mogą należeć do najtrudniejszych w historii wolnej Polski. Okoliczności wymagają współpracy i współdziałania, a także wspólnego wzięcia odpowiedzialności – podkreśla Piotr Wołejko, Ekspert ds. Społeczno-Gospodarczych Federacji Przedsiębiorców Polskich.

Warto też pamiętać o konieczności nadania priorytetu inwestycjom w efektywność energetyczną, w szczególności termomodernizację budynków – także użyteczności publicznej. Korzyści może przynieść szeroko zakrojona kampania promująca oszczędność energii: ograniczanie zbędnego oświetlenia, wymianę oświetlenia na bardziej energooszczędne, ograniczenie pracy przestarzałych i energochłonnych urządzeń – a docelowo ich wymianę, ograniczenie temperatury/użycia klimatyzacji w sklepach wielkopowierzchniowych oraz budynkach użyteczności publicznej, ograniczenie oświetlenia powierzchni handlowych i budynków użyteczności publicznej, rezygnację z oświetlania witryn handlowych w godzinach nocnych etc. Najtańsza jest bowiem ta energia, której w ogóle nie zużyjemy.

Źródło: Federacja Przedsiębiorców Polskich