Konsumencie, masz wybór. Wybieraj świadomie!

Wraz z rosnącą liczbą sprzedawców i ofert, pojawiają się podmioty, które stosują nieuczciwe praktyki rynkowe, dlatego zarówno przy dokonywaniu zmian, jak i przedłużaniu dotychczasowych umów należy być uważnym.

Prawo do zmiany sprzedawcy jest jednym z podstawowych praw konsumenta, a zarazem ważnym elementem wzmacniania konkurencji na rynku. Jednak wraz z rosnącą liczbą sprzedawców i ofert, pojawiają się podmioty, które stosują nieuczciwe praktyki rynkowe. Dlatego Urząd Regulacji Energetyki przypomina o konieczności uważnego i dokładnego zapoznania się z ofertą i umową, zanim złożymy swój podpis pod dokumentami przedłożonymi przez przedsiębiorcę. I to nawet w sytuacji, kiedy przedłużamy umowę z dotychczasowym sprzedawcą prądu. Oprócz ceny za energię elektryczną, należy zwracać uwagę na wysokość opłat stałych, np. opłaty handlowe oraz m. in. na następujące kwestie:

• czy oprócz energii elektrycznej oferta zawiera dodatkowe usługi i związane z tym opłaty,
• na jaki okres zawierany jest kontrakt,
• czy jest automatycznie przedłużany,
• jakie są warunki wypowiedzenia (czy są przewidziane opłaty za wcześniejsze wypowiedzenie umowy), na jakich zasadach będzie odbywać się rozliczenie po upływie okresu obowiązywania oferty.

Nie wahaj się zapytać sprzedawcy o takie kwestie jak:

•  wysokość opłat stałych (np. opłaty handlowej),
• dodatkowe opłaty czy inne płatne usługi (np. dodatkowe ubezpieczenie) i kary umowne.

Te pozycje wpłyną na wysokość Twojego rachunku!

Należy również pamiętać, że od każdej umowy zawartej na odległość można odstąpić. Konsument ma na to 14 dni od dnia jej zawarcia i może to zrobić bez podawania przyczyny takiej decyzji.

Zanim przedłużysz dotychczasową umowę lub zawrzesz umowę z nowym sprzedawcą zawsze:

• zastanów się, czy ta oferta jest dla Ciebie korzystna (porównaj nie tylko cenę energii, ale zwróć też uwagę na wysokość opłat stałych, dodatkowych opłat czy innych płatnych usług (np. dodatkowe ubezpieczenie) i kar umownych,
• dokładnie przeanalizuj wszystkie dokumenty, w tym umowę, jakie zostaną Ci przekazane do podpisu,
• upewnij się czy na przedstawionych dokumentach, ofertach lub umowach widnieją dane firmy, której przedstawicielem jest sprzedawca,
• daj sobie czas na dokładne przeczytanie dokumentów (w tym umowy).

PAMIĘTAJ! Nie daj się oszukać – od 3 lipca 2021 r. obowiązuje zakaz sprzedaży „door-to-door” wobec odbiorców w gospodarstwach domowych.

Oznacza to, że przedsiębiorstwa energetyczne nie mogą już zawierać umów poza lokalem przedsiębiorstwa z odbiorcami w gospodarstwach domowych (np. podczas wizyty przedstawiciela w domu odbiorcy). Wprowadzanie zakazu zawierania umów sprzedaży gazu i energii elektrycznej poza lokalem przedsiębiorstwa nie ogranicza jednak możliwości zawarcia takiej umowy na odległość (np. telefonicznie), czy w punkcie sprzedawcy umiejscowionym np. w galerii handlowej.

Twoje prawa:

• w przypadku zawierania umowy na odległość przyszły sprzedawca powinien poinformować Cię na piśmie o prawie odstąpienia od umowy i przekazać Ci wzór tego oświadczenia,
• możesz odstąpić od umowy zawartej na odległość, tj. np. przez telefon, w terminie 14 dni od jej zawarcia bez podawania przyczyn i bez ponoszenia żadnych kosztów z tego tytułu,
• odstąpienie od umowy może nastąpić:
  • za pośrednictwem listu poleconego z oświadczeniem o odstąpieniu od umowy,
  • poprzez złożenie pisemnego oświadczenia osobiście w lokalu sprzedawcy,
  • jeżeli sprzedawca zapewnia możliwość złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy drogą elektroniczną, konsument może odstąpić od umowy przez złożenie oświadczenia na stronie internetowej przedsiębiorcy,
  • zawsze możesz skontaktować się ze swoim dotychczasowym sprzedawcą energii elektrycznej czy gazu, jeśli coś wzbudzi Twoje zastrzeżenia lub pytania.

Szczególną ostrożność zachowaj zawsze, gdy:

• na dokumentach niewidoczne są dane firmy, którą reprezentuje,
• nie jesteś w stanie zweryfikować jaką firmę reprezentuje przedstawiciel handlowy,
• jesteś namawiany do szybkiego podpisania umowy, np. pod pretekstem promocji,
• sprzedawca obiecuje Ci niższą stawkę opłaty za energię/gaz, ale nie informuje o innych dodatkowych opłatach (np. opłacie handlowej)) i karach oraz dodatkowo płatnych usługach (np. dodatkowym ubezpieczeniu),
• jesteś proszony o pokazanie ostatniego rachunku za energię/gaz (na rachunku można sprawdzić informacje o rodzajach usług i opłatach za te usługi) i dano Ci do podpisania kilka lub kilkanaście dokumentów.

Świadomy Klient sprawdza, czyta, pyta

Nieuczciwe praktyki rynkowe dotyczą nie tylko rynków energii czy gazu. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów przygotował kampanię społeczną ostrzegającą przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi i oszustwami. Zachęcamy do obejrzenia spotów, a także do zapoznania się z kampanią informacyjną Towarzystwa Obrotu Energią pod patronatem URE i przygotowanym „Poradnikiem świadomego konsumenta”. Sprawdzaj również ostrzeżenia konsumenckie na stronie URE. Regulator zamieszcza tam informacje istotne dla konsumentów m. in. o firmach, które straciły koncesje lub upadły.

Wykres 1. Liczba zmian sprzedawcy energii elektrycznej w poszczególnych miesiącach od czerwca 2021 r. do czerwca 2022 r.

Na decyzję o zmianie sprzedawcy wpływa kilka istotnych czynników, m. in.: stopień świadomości klientów i ich motywacja do zmiany, a także sama łatwość dokonania takiej zmiany (brak skomplikowanych procedur) oraz dostępność konkurencyjnych ofert na rynku.

Wszystkich klientów w gospodarstwach domowych, którzy korzystają z ofert wolnorynkowych, czyli niepodlegających zatwierdzeniu przez Prezesa URE, jest już ponad 8,7 mln. Oznacza to, że już ponad 39% odbiorców korzysta z cennika komercyjnego, a nie taryfy.

***

• Zgodnie z obowiązującym od 2007 r. prawem (tzw. zasadą TPA: Third Party Access), odbiorcy końcowi mają swobodę wyboru sprzedawcy energii elektrycznej i gazu. Prezes URE prowadzi monitoring zmian sprzedawców energii elektrycznej w dwóch grupach odbiorców: klientów indywidualnych (grupy G – odbiorcy w gospodarstwach domowych) i biznesowych (A, B, C).
• Informacje i statystyki dotyczące zmian sprzedawcy energii są systematycznie zamieszczane na stronie internetowej URE.
• Dane dotyczące zmian sprzedawcy pochodzą z przeprowadzanej przez URE „Ankiety dot. informacji o odbiorcach, którzy zmienili sprzedawcę oraz postępach prac nad Generalnymi Umowami Dystrybucyjnymi (GUD) oraz Generalnymi Umowami Dystrybucyjnymi dla Usługi Kompleksowej (GUD-K)”.
• Grupy A i B stanowią odbiorcy zasilani z sieci wysokiego i średniego napięcia i są to tzw. odbiorcy przemysłowi, natomiast do grupy C należą odbiorcy przyłączeni do sieci niskiego napięcia, pobierający energię elektryczną dla celów prowadzonej działalności gospodarczej, tzw. odbiorcy biznesowi.

Źródło: Urząd Regulacji Energetyki