Stoen Operator rozstrzygnął przetarg na dostawę i instalację kompletnej infrastruktury inteligentnego opomiarowania AMI. Wybór warszawskiego Operatora Sieci Dystrybucyjnej padł na konsorcjum Esmetric i Elgama Elektronika, producenta z siedzibą na terenie Unii Europejskiej i fabryką w Wilnie.

Przetarg obejmował dostawę 180 tys. liczników zdalnego odczytu w technologii G3 PLC IDIS i instalację urządzeń wraz z uruchomieniem transmisji danych. Ukończenie realizacji projektu jest planowane do końca 2023 roku i pozwoli na osiągnięcie pierwszego kamienia milowego wymaganego Prawem Energetycznym. Etap ten oznacza, że liczniki u 15 proc. odbiorców końcowych zainstalowane zostaną rozwiązania zdalnego odczytu.

– Konsorcjum Esmetric i Elgama Elektronika wygrało postępowanie, ponieważ spełniło wszystkie wymagania funkcjonalne, techniczne oraz formalne, a ich urządzenie pozytywnie przeszło testy laboratoryjne, w szczególności cyberbezpieczeństwa. Zgodnie z zapisami umowy zawartej 30 czerwca 2022 r. Esmetric, przedstawiciel UAB Elgama Elektronika na Polskę, dostarczy 180 tys. urządzeń. Są one objęte 5-letnią gwarancją, a usługi serwisu świadczone będą w Polsce przez lokalnego przedstawiciela – powiedział Jakub Tomczak, Dyrektor Pionu Operatora Danych Pomiarowych i Liczników w Stoen Operator. 

Najważniejsze kryteria oceny przetargu 

Dla Stoen Operator priorytetami są bezpieczeństwo wdrażanego rozwiązania oraz jego pełna funkcjonalność. Dostawcy, którzy brali udział w przetargu byli więc zobowiązani do przekazania próbek urządzeń. Następnie urządzenia te zostały szczegółowo przebadane. Niezależne, renomowane laboratorium, oprócz przeprowadzenia testów funkcyjnych i metrologicznych, sprawdziło je pod kątem cyberbezpieczństwa. Dbałość o najwyższe standardy w tym zakresie wynika z konieczności zabezpieczenia samych zdalnych liczników zdalnego odczytu i ich użytkowników przed potencjalnymi zagrożeniami.

– Zagadnienie cyberbezpieczeństwa należy traktować kompleksowo, obejmując najwyższą ochroną wszystkie elementy wchodzące w skład systemu AMI. Jednymi z nich są liczniki zdalnego odczytu oraz koncentratory danych. Dlatego próbki urządzeń dostarczone nam w ramach przetargu testowane były przez niezależne laboratorium. Wymagamy także szyfrowania danych i autentykacji z użyciem mocnych kluczy i algorytmów. Planujemy dalsze regularne analizy cyberbezpieczeństwa urządzeń i systemów, uwzględniając przy tym nowe formy podatności na ataki hakerskie – powiedział Jakub Tomczak, Dyrektor Pionu Operatora Danych Pomiarowych i Liczników w Stoen Operator.

Dostawca, by móc zakwalifikować się do udziału w przetargu, musiał spełnić szereg innych formalnych wymagań. Należało zapewnić m.in zespół złożony z kierownika oraz inżynierów, którzy mówią płynnie po polsku. Firmy musiały wykazać się także doświadczeniem w dostawach liczników zdalnego odczytu oraz instalacji liczników.

Wiele korzyści dla klienta

Instalacja liczników zdalnego odczytu, która u typowego klienta trwa do 30 min, przyniesie użytkownikom wiele korzyści. Specyfika tych rozwiązań pozwala na przykład wyeliminować cykliczne wizyty inkasentów. Urządzenia będą same przesyłać informacje o faktycznym zużyciu energii do jej dostawcy. Zaletą jest także możliwość wprowadzenia zmian związanych z rozliczeniami za energię elektryczną. Sprzedawca będzie mógł zaoferować nowy rodzaj taryf w oparciu o faktyczne zużycie, a nie jak obecnie – o prognozy. Klient natomiast będzie mógł także rozliczać się na zasadzie przedpłat.

Stoen Operator, dzięki danym zbieranym przez inteligentne liczniki, będzie mógł efektywniej zarządzać siecią i optymalizować jej pracę. Liczniki umożliwią także szybszą identyfikację awarii w sieci niskiego napięcia oraz lepszą obsługę klienta.

AMI: zaawansowany projekt

AMI to kompleksowy projekt, którego nie można traktować jak standardowej wymiany liczników. Jest to wieloetapowy proces. Wymaga m.in. implementacji systemu informatycznego do przetwarzania dużych ilości danych i codziennego odczytu tych liczników. Konieczna jest także przebudowa procesów biznesowych wewnątrz OSD. Stoen Operator przeprowadzi także szereg szkoleń tak, aby pracownicy uzyskali odpowiednią wiedzę i umiejętności niezbędne do obsługi zupełnie nowych urządzeń.

Konieczność wdrożenia inteligentnych liczników wynika z podpisanej 2 czerwca 2021 r. przez prezydenta RP nowelizacji Ustawy Prawo Energetyczne. Wprowadza ona obowiązek instalacji liczników zdalnego odczytu u 80% odbiorców w gospodarstwach domowych. Zgodnie z tymi przepisami operatorzy do końca 2023 r. będą musieli wymienić co najmniej 15 proc. wszystkich liczników, dwa lata później – 35%, natomiast w 2027 r. ma to być już 65%. Stoen Operator od dłuższego czasu prowadził przygotowania do realizacji projektu. W zeszłym roku specjaliści tej spółki wdrożyli system zdalnego odczytu liczników energii elektrycznej klasy HES-NG, który obecnie jest w stanie obsłużyć praktycznie każdy licznik zgodny z DLMS w komunikacji punkt-punkt. W ramach pierwszego etapu prac projektowych planowane jest zaimplementowanie obsługi komunikacji z koncentratorem danych.