Rynek energii elektrycznej i gazu: wytyczne URE dla wytwórców korzystających z pomocy publicznej przewidzianej w tzw. ustawie KDT

Zgodnie z ustawowym obowiązkiem^[1] regulator opublikował wytyczne dla wytwórców energii elektrycznej i innych podmiotów wchodzących w skład grup kapitałowych, dotyczące informacji i danych, jakie należy przygotować i przekazać do Urzędu, aby możliwe było obliczenie korekty kosztów osieroconych i kosztów powstałych w jednostkach opalanych gazem ziemnym za 2021 r.

W zamieszczonych na stronie URE dokumentach znajdują się:

• wytyczne zawierające informację o sposobie przedstawiania informacji oraz danych dotyczących korekty kosztów osieroconych i kosztów gazu za 2021 r. (plik pdf),
• tabele 1-11 dotyczące korekt rocznych kosztów osieroconych i kosztów gazu za 2021 r. (plik Excel).

***

• Kontrakty długoterminowe (tzw. KDT-y) na zakup energii elektrycznej zawierane były w latach 1994-98 między wytwórcami energii a Polskimi Sieciami Elektroenergetycznymi (PSE), dzięki czemu elektrownie mogły zaciągać pożyczki na inwestycje.
• Udzielana w ten sposób pomoc publiczna ma na celu rekompensowanie wytwórcom energii elektrycznej kosztów osieroconych, powstałych w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych na sprzedaż energii elektrycznej, zawartych przed wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej, które nie mogły być realizowane na zliberalizowanym rynku energii elektrycznej.
• Koszty osierocone^[2] to wydatki wytwórcy niepokryte przychodami uzyskanymi ze sprzedaży wytworzonej energii elektrycznej, rezerw mocy i usług systemowych na rynku konkurencyjnym po przedterminowym rozwiązaniu umowy długoterminowej, wynikające z nakładów poniesionych przez tego wytwórcę do 1 maja 2004 r., na majątek związany z wytwarzaniem energii elektrycznej.
• Ustawa o rozwiązaniu KDT przewiduje również możliwość pokrywania kosztów gazu ziemnego, którego dostawy do jednostek opalanych tym paliwem objęte są umowami długoterminowymi i zawierają formułę take or pay.
• Ustawa o rozwiązaniu KDT nakłada na Prezesa URE szereg obowiązków związanych z rozliczaniem pomocy publicznej. Regulator m.in. ustala dla poszczególnych wytwórców korzystających z systemu wysokość korekty rocznej kosztów osieroconych oraz wysokość korekty rocznej kosztów zużycia odebranego i kosztów nieodebranego gazu ziemnego, powstałych w jednostkach opalanych gazem ziemnym za 2021 r.^[3].
• Informacje i dane pozyskane od wytwórców i innych podmiotów wchodzących w skład grup kapitałowych umożliwią Prezesowi URE ustalenie, czy wysokość zaliczek wypłaconych wytwórcom energii elektrycznej na pokrycie kosztów osieroconych oraz kosztów odebranego i kosztów nieodebranego gazu ziemnego za 2021 r. była uzasadniona.
• W 2020 r. wypłacono zaliczki na pokrycie kosztów osieroconych o łącznej wysokości 118,5 mln zł. W wyniku rozliczenia tych zaliczek ustalono wysokość korekt rocznych dla wszystkich czterech wytwórców, którzy uczestniczyli w 2020 r. w programie, a suma tych korekt wynosi 98,6 mln zł. Dodatkowo, korekty kosztów odebranego gazu ziemnego i nieodebranego gazu ziemnego, powstałych w jednostkach opalanych gazem ziemnym, w 2020 r. wyniosły 30,4 mln zł.
• Ogólne saldo środków publicznych przekazanych wytwórcom za 2020 r., z uwzględnieniem otrzymanych przez wytwórców zaliczek i ustalonych korekt, wynosi 247,5 mln zł. W porównaniu z 2019 r. wytwórcy otrzymali o ok. 3% mniejszą kwotę pomocy publicznej.
• Od roku 2021 w systemie uczestniczą już tylko trzy podmioty: dawna Elektrownia Pątnów II (dziś Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin), CEZ Chorzów oraz Elektrociepłownia „Zielona Góra”. Łączna kwota tzw. kosztów osieroconych na 2022 r. dla tych trzech wytwórców energii wyniesie ponad 107 mln zł.