Prezes URE na wniosek PSE ponownie udzielił odstępstwa od obowiązku udostępniania minimalnych poziomów zdolności dostępnych do obrotu międzystrefowego

Decyzja Prezesa URE uzasadniona jest potrzebą zapewnienia bezpieczeństwa pracy krajowego systemu przesyłowego. Celem jest ograniczenie ryzyka wystąpienia sytuacji, w której operator może być zmuszony do udostępniania zdolności przesyłowych niewykonalnych ze względu na uwarunkowania systemu, a co za tym idzie przyjęcia do realizacji takich grafików wymiany transgranicznej, które zagrażają bezpieczeństwu pracy krajowego oraz europejskiego systemu elektroenergetycznego.

Rys. Granice regionu Core (niebieskie połączenia) wraz z połączeniami objętymi derogacją (kolor czerwony).

Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE) we wniosku złożonym do Prezesa URE wskazywały, że przyznanie odstępstwa konieczne jest do utrzymania bezpieczeństwa operacyjnego ze względu na^[1]:

• brak możliwości ograniczenia przepływów kołowych z sąsiednich systemów do poziomu, który zapewni możliwość korzystania z właściwych zdolności przesyłowych krajowym i europejskim uczestnikom rynku;
• niepewność związaną z wielkością przepływów tranzytowych przez krajowy system elektroenergetyczny, która dodatkowo utrudnia spełnienie celów dotyczących udostępnianych zdolności.

Odstępstwo określone w decyzji Prezesa URE będzie obowiązywać od 1 stycznia 2022 r. Decyzje dotyczące odstępstw – zgodnie z przepisami rozporządzenia w sprawie rynku wewnętrznego energii – co do zasady wydawane są przez organy regulacyjne na rok^[2].

***

• Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie rynku wewnętrznego energii od 1 stycznia 2020 r. wprowadzony został wymóg udostępniania nie mniej niż 70% technicznej przepustowości połączeń dla realizacji wymiany transgranicznej. Kraje, które nie są w stanie wypełnić tego obowiązku, mają prawo do jego czasowego odroczenia lub przygotowania Planu działania. PSE skorzystały z przysługującego im prawa i skierowały do URE wniosek o przyznanie odstępstwa od obowiązku udostępniania minimalnych poziomów zdolności dostępnych do obrotu międzystrefowego.
• Podobny wniosek PSE złożyły w 2020 r. Wtedy Regulator również przychylił się do wniosku operatora.
• W przypadku, gdy nie jest możliwe udostępnienie przez operatora 70% zdolności, państwo członkowskie, po spełnieniu przesłanek, przygotowuje Plan działania.
• Kraje wdrażające Plan działania są zobowiązane, by do 31 grudnia 2025 r. osiągnąć wymagane wartości udostępnianych zdolności przesyłowych i do tego czasu muszą corocznie zwiększać dostępne zdolności zgodnie z trajektorią liniową.
• Polska, na podstawie Planu działania^[3] uzyskała prawo do stopniowego osiągania celu 70% udostępnianych zdolności przesyłowych. Cel ten (tzw. „cel 70%”) jest osiągany według trajektorii liniowej, która corocznie wzrasta do docelowych min. 70% w 2026 r.
• Odstępstwo przyznane przez Prezesa URE ma zastosowanie do minimalnych zdolności określonych w Planie działania.