Rynek OZE: dłuższy okres wsparcia dla zielonych źródeł oraz zmiana definicji małych instalacji OZE

30 października wchodzi w życie nowelizacja ustawy o odnawialnych źródłach energii^[1]

Nowe przepisy zmieniają część zasad funkcjonowania dotychczasowych systemów wsparcia dla wytwórców energii z odnawialnych źródeł energii (OZE), tj. systemu aukcyjnego oraz systemów FIT/FIP. Do  30 czerwca 2047 roku wydłużono możliwość korzystania z programów pomocy publicznej (zgodnie z poprzednimi regulacjami, miały obowiązywać do 30 czerwca 2039 r.). Tym samym wsparcie w postaci obowiązku zakupu niewykorzystanej energii elektrycznej po stałej cenie, prawo do dopłaty do ceny rynkowej w ramach systemów FIT/FIP oraz systemu aukcyjnego – będzie obowiązywało dłużej. Natomiast wprowadzone w noweli podwyższenie górnego progu umożliwiającego wpis do rejestru małych instalacji OZE (RMIOZE) ograniczy obowiązki koncesyjne przedsiębiorców wytwarzających prąd z małych instalacji OZE, co powinno umożliwić rozwój inwestycji w tym segmencie. Zmieniają się także zasady rozliczania dodatniego salda.

Nowa definicja małej instalacji OZE

Ustawodawca zmienił definicję małej instalacji: podniesiono między innymi górny próg łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej. Do tej pory za małe instalacje – zgodnie z definicją ustawową – były uznawane te o mocy większej niż 50 kW i mniejszej niż 500 kW. Po wchodzącej jutro w życie nowelizacji za małe instalacje będę uznawane te o mocy większej niż 50 kW i nie większej niż 1 MW^[2].

Jest to ważna zmiana szczególnie dla tych, którzy obawiali bardziej skomplikowanego – względem wpisu do RMIOZE – procesu uzyskania koncesji. Po zmianie wystarczy złożyć stosowne oświadczenie i wniosek o wpis do rejestru małych instalacji OZE – tzw. rejestru MIOZE, prowadzonego przez Prezesa URE. Czas oczekiwania na wpis to 21 dni.

W okresie przejściowym, w związku z podniesieniem tych progów, przedsiębiorcy, którzy posiadają koncesję, a których instalacje spełniają warunki określone dla małej instalacji (zgodnie z nową definicją), zostaną z urzędu przeniesieni do rejestru wytwórców energii w małej instalacji.

Zmiana definicji pozostaje jednocześnie bez wpływu na dotychczasową kwalifikację instalacji w systemach FIT/FIP oraz aukcyjnym systemie wsparcia pod względem rozliczania przez sprzedawcę zobowiązanego.

Ustawowa regulacja sposobu określania łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej instalacji OZE

Ustawodawca zdecydował również o uregulowaniu definicji mocy zainstalowanej elektrycznej instalacji odnawialnego źródła energii. Jak czytamy w ustawie, moc zainstalowana elektryczna instalacji OZE^[3] to łączna moc znamionowa czynna:

• zespołu urządzeń służących do wytwarzania energii elektrycznej – zespołu prądotwórczego, podaną przez producenta na tabliczce znamionowej, a w przypadku jej braku, moc znamionową czynną tego zespołu określoną przez jednostkę posiadającą akredytację Polskiego Centrum Akredytacji – w przypadku instalacji odnawialnego źródła energii wykorzystującej do wytwarzania energii elektrycznej biogaz lub biogaz rolniczy;
• generatora, modułu fotowoltaicznego lub ogniwa paliwowego podaną przez producenta na tabliczce znamionowej – w przypadku instalacji innej niż wskazana powyżej.

Możliwość wydłużenia okresu wsparcia o dwa lata

Ustawodawca wprowadził możliwość wydłużenia okresu wsparcia w systemach FIT/FIP z 15 do 17 lat^[4]. Dotyczy to instalacji OZE o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 1 MW, wykorzystujących do wytwarzania energii elektrycznej wyłącznie biogaz lub hydroenergię, dla których wcześniej wydawano świadectwa pochodzenia przez minimum pięć lat. Dotyczy to również tych instalacji, które spełniają powyższy warunek i dla których piętnastoletni okres wsparcia zakończył się przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej, niezależnie od systemu wsparcia, w którym uczestniczyły.

Zmiana rozliczania salda dla dużych instalacji

Dla przedsiębiorców istotna jest też zmiana okresu rozliczenia dodatniego salda – z dotychczasowych 15 do –co do zasady – trzech lat.^[5] Wytwórcy korzystający ze wsparcia mają prawo do rozliczania ujemnego salda. Polega to na tym, że gdy cena energii elektrycznej na Towarowej Giełdzie Energii jest niższa niż cena zawarta w zwycięskiej ofercie aukcyjnej, wówczas wytwórca otrzymuje wsparcie do wysokości ceny, którą zadeklarował. To stanowi dla niego zabezpieczenie, gdyby rynkowe ceny energii były niskie. Gdy jednak ceny na TGE są wysokie, następuje sytuacja przeciwna – pobrana z rynku w wyniku sprzedaży drogiej energii „nadwyżka” ponad cenę aukcyjną stanowi saldo dodatnie tego wytwórcy. W tej sytuacji przedsiębiorca musi zwrócić nadwyżkę do Zarządcy Rozliczeń. Zgodnie z nowymi przepisami, rozliczenia te będą odbywać się po upływie każdych pełnych trzech latach kalendarzowych. Przepisy dotyczące rozliczania dodatniego salda odnoszą się także do systemów FIT/FIP. Jak czytamy w uzasadnieniu do ustawy, takie rozwiązanie ma przeciwdziałać ewentualnym nadużyciom związanym z długim okresem wsparcia i cyklem życia przedsiębiorstw oraz ryzykiem, że saldo nie zostanie zwrócone.

***

• URE podpowiada przedsiębiorcom, którzy chcieliby dłużej korzystać z systemów FIT/FIP, jakich formalności należy dopełnić, na co zwrócić uwagę oraz jakie można zyskać możliwości po wejściu w życie nowelizacji ustawy OZE. W tym celu przygotowaliśmy szczegółowy poradnik z najważniejszymi obszarami zmian oraz wskazaniem kiedy i w jaki sposób przedsiębiorcy powinni dopełnić odpowiednich formalności w związku ze zmianą ustawy o OZE.
• Z systemu FIT mogą korzystać wytwórcy energii w instalacji odnawialnego źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej mniejszej niż 500kW, którzy sprzedają lub będą sprzedawać niewykorzystaną energię elektryczną sprzedawcy zobowiązanemu.
• System FIP przeznaczony jest dla wytwórców energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w instalacji o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 1 MW, którzy sprzedają lub będą sprzedawać niewykorzystaną energię elektryczną do wybranego podmiotu innego niż sprzedawca zobowiązany.
• Systemy FIT/FIP dedykowane są dla instalacji OZE, wykorzystujących do wytwarzania energii elektrycznej wyłącznie^[6]:

1)            biomasę (obecnie tylko do mocy mniejszej niż 500 kW) ^[7], albo

2)            biogaz rolniczy, albo

3)            biogaz pozyskany ze składowisk odpadów, albo

4)            biogaz pozyskany z oczyszczalni ścieków, albo

5)            biogaz inny niż określony w pkt 2-4, albo

6)            hydroenergię.

• W ciągu pięciu lat funkcjonowania systemu aukcyjnego – tj. od 2016  do 2020 roku – w ramach aukcji na wytwarzanie energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, Prezes URE udzielił łącznego wparcia obejmującego ponad 209 TWh energii elektrycznej, co odpowiada zakontraktowanej energii elektrycznej o wartości ponad 50 mld zł wypłacanej wytwórcom zielonej energii przez 15 lat.