Zaangażowanie URE we współpracę międzynarodową: kolejne spotkanie polskiego i litewskiego regulatora

17 sierpnia prezes URE rozmawiał z przedstawicielami litewskiego National Energy Regulatory Council^[1] (NERC) na temat ostatnich zmian na rynkach gazu i energii elektrycznej w obu krajach. Spotkanie stanowiło też okazję do omówienia możliwości współpracy po oddaniu połączenia gazowego Polska – Litwa (GIPL^[2]) w 2022 r.

Sierpniowe spotkanie to kontynuacja współpracy bilateralnej, która rozpoczęła się w październiku 2019 r., kiedy przedstawiciele URE odwiedzili siedzibę litewskiego NERC.

Wspólne cele na rynku gazu: GIPL oraz terminale LNG

Przedstawiciele regulatorów rozmawiali o ostatnich działaniach na rynkach gazu, w tym o pracach nad metodologiami dla taryf przesyłowych gazu ziemnego oraz o rozwoju sieci gazowej w Polsce i na Litwie. Obaj regulatorzy przywiązują dużą wagę do działań związanych z budową nowych interkonektorów oraz do rozbudowy krajowych sieci gazowych, która będzie skutkowała m.in. zmianami w kierunkach przepływu gazu.

Dyskusja koncentrowała się wokół sposobów osiągnięcia wspólnych celów, czyli efektywnego wykorzystania interkonektora gazowego GIPL i terminali LNG w obu krajach, przy zapewnieniu jak największych korzyści odbiorcom. Uzgodniono, że regulatorzy przygotują wspólne stanowisko, które następnie zostanie przekazane operatorom systemów przesyłowych Polski i Litwy. Regulatorzy zaproszą w nim operatorów do zainicjowania dwustronnych rozmów i przygotowania wspólnych propozycji dotyczących taryfikacji GIPL, które będą wspierać wykorzystanie tego połączenia.

Zakres współpracy URE i NERC może obejmować między innymi prace nad stworzeniem wspólnej strefy taryfowej dla gazu, wdrożeniem wspólnego rynku alokacji mocy LNG, fuzję giełd gazu oraz dalszą harmonizację zasad i ram regulacyjnych.

Bilateralne rozmowy nt. rynku energii elektrycznej

Druga część spotkania poświęcona była funkcjonowaniu rynków energii elektrycznej. Strona litewska skupiła się na kwestii różnicy cen energii na Litwie i Łotwie. Przedstawiciele NERC poruszyli również temat trwających na Litwie konsultacji społecznych ws. metodologii wyznaczania i alokacji międzyobszarowych zdolności przesyłowych z krajami trzecimi, opracowanej przez operatora elektroenergetycznego systemu przesyłowego LITGRID AB.

Podczas spotkania przedstawiele regulatorów zadeklarowali, że będą kontynuować dwustronną współpracę również w obszarze rynku energii.

***

• Realizacja międzysystemowego połączenia transgranicznego Polska-Litwa ma na celu połączenie systemów przesyłowych gazu ziemnego obu krajów, a w konsekwencji także pozostałych państw bałtyckich z europejską siecią gazową.
• Połączenie to wpisuje się w główne założenia polityki energetycznej Unii Europejskiej (priorytetowy projekt infrastrukturalny w ramach Planu działań w zakresie połączeń międzysystemowych na rynku energii państw bałtyckich dla gazu – BEMIP) i ma służyć rozwiązaniu problemów związanych z bezpieczeństwem dostaw gazu oraz zakończeniem izolacji państw bałtyckich od rynku gazu UE.
• Stronami bezpośrednio odpowiedzialnymi za jego realizację są: OGP Gaz-System i AB Amber Grid (operator litewskiego systemu przesyłowego).
• Gazowe połączenie międzysystemowe Polska-Litwa ma mieć długość 343 km na terenie Polski i 165 km na Litwie, a termin oddania projektu do użytku  planowany jest w 2022 r.
• Ważnym elementem połączenia gazowego Polska-Litwa jest tłocznia gazu w Gustorzynie. Obiekt ten będzie odpowiadał za umożliwienie rozprowadzenia gazu m.in. z Norwegii (Baltic Pipe) w kierunku tłoczni, a następnie skierowania tego strumienia m.in.w kierunku Litwy (GIPL)
• Pod koniec 2020 r. Gaz-System wspólnie z litewskim operatorem AB Amber Grid prowadziły badanie rynku w ramach gazowego połączenia międzysystemowego Polska-Litwa (GIPL). Celem było uzyskanie dodatkowych informacji od uczestników rynku o kluczowych czynnikach mających istotny wpływ na zdefiniowanie optymalnych warunków dostępu do punktu połączenia międzysystemowego GIPL w obu kierunkach przepływu. Szczególnie ważnymi zagadnieniami w tym procesie były: ustalenie cen (poziomu taryf) w punkcie połączenia międzysystemowego GIPL oraz możliwe metody alokacji zdolności przesyłowych. Podsumowanie wyników tej procedury można znaleźć na stronie Gaz- Systemu.