Ustawa licznikowa i wykonawczy hat trick

Ustawa licznikowa, która wejdzie w życie 2 lipca, jest w ostatnim czasie jedną z największych zmian w polskim prawie energetycznym. Na przyjęciu ustawy najbardziej skorzystają odbiorcy energii elektrycznej, zwłaszcza konsumenci. Nowelizacja realizuje unijną koncepcję, która w centrum rynku energii stawia właśnie odbiorców i ich aktywizację. Aby sprawnie wdrożyć nowe przepisy, potrzebne są jednak kompleksowe akty wykonawcze. MKiŚ 25 czerwca przekazał do konsultacji publicznych i uzgodnień międzyresortowych pakiet rozporządzeń do regulacji ustawy licznikowej.

Nowelizacja ustawy – Prawo energetyczne z dnia 20 maja 2021 r. likwiduje dotychczasowe bariery w rozwoju magazynów energii, które są potrzebne do integracji OZE, stabilizacji zmian zachodzących w systemie elektroenergetycznym, zwiększenia jego elastyczności i wykorzystania potencjału aktywnych odbiorców.

Przede wszystkim jednak nowe przepisy stworzą odbiorcom energii możliwość korzystania z funkcji inteligentnych liczników zdalnego odczytu. Ustawa przewiduje, że do końca 2028 r., takie liczniki zostaną zainstalowane u co najmniej 80% odbiorców końcowych, w tym, u co najmniej 80% gospodarstw domowych. Nowelizacja ustawy – Prawo energetyczne zawiera szczegółowy harmonogram instalacji liczników, który zrealizują operatorzy systemów dystrybucyjnych (OSD).

– Zakup ogromnej liczby liczników zdalnego odczytu i utworzenie Centralnego Systemu Informacji Rynku Energii wymaga stabilnych ram prawnych, określających funkcjonalności i wymagania techniczne stawiane tym urządzeniom. Dlatego, MKiŚ skierował do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych stosowny pakiet rozporządzeń – wyjaśnia Minister Michał Kurtyka.

Po pierwsze: uporządkowanie kwestii pomiaru energii

Pierwszym z nich jest projekt rozporządzenia w sprawie systemu pomiarowego tzw. rozporządzenie „pomiarowe”, który reguluje kwestie standardów komunikacji pomiędzy licznikiem zdalnego odczytu, a systemem zdalnego odczytu oraz sposobu m.in. działania liczników i dokonywania rozliczeń w trybie przedpłatowym. Mówiąc najkrócej, w rozporządzeniu pomiarowym zawarte będą wymagania techniczne i funkcjonalne stawiane inteligentnym licznikom, aby jak najlepiej działały w systemie i u odbiorców energii. Dane te są szczególnie potrzebne operatorom systemów dystrybucyjnych przy przetargach organizowanych na zakup i instalację tych urządzeń według przyjętego w ustawie harmonogramu.

Po drugie: powstanie i funkcjonowanie CSIRE

Z kolei, projekt rozporządzenia w sprawie procesów rynku energii, tzw. rozporządzenie CSIRE, wiąże się z powstaniem i funkcjonowaniem Centralnego Systemu Informacji Rynku Energii (CSIRE) w Polsce. Zarządzać tym systemem będą Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE S.A.), które będą pełniły funkcję Operatora Informacji Rynku Energii.

CSIRE będzie informatycznym centrum danych, które pozwoli w jednym miejscu gromadzić i przechowywać dane technicznie i handlowe punktów poboru energii oraz wyniki pomiarów energii elektrycznej przekazywanych z inteligentnych liczników. Projekt rozporządzenia szczegółowo określi m.in. jakie procesy będą zachodziły na rynku energii i w jaki sposób będą przebiegały, jakie wymagania będą musiały być spełnione, aby te procesy były poprawne i kompletne, jak będzie monitorowana ich jakość, jaki będzie zakres poleceń wysyłanych do licznika zdalnego odczytu za pośrednictwem CSIRE, a także, jak będą chronione dane pomiarowe.

Dziś dostawa energii odbywa się dzięki sieciom operatorów systemów dystrybucyjnych, do których sieci są przyłączeni odbiorcy. Aktualnie wymiana informacji między sprzedawcami, dystrybutorami i odbiorcami (prosumentami) energii jest skomplikowana i przebiega wolno, a proces zmiany sprzedawcy jest dość skomplikowany i trwa nawet do trzech tygodni.

– CSIRE pozwoli skrócić proces zmiany sprzedawcy do zaledwie 24h., bezpłatnie i w prosty sposób udostępni nam informacje o posiadanych przez nas umowach i zużyciu energii, co pozwoli na bieżącą weryfikację tego zużycia i sprawdzanie rozliczeń ze sprzedawcami. Dzięki temu korzystanie z energii będzie efektywniejsze i tańsze. Wszystkie informacje będą na bieżąco aktualizowane, a system CSIRE i zgromadzone tam dane będą dobrze chronione i udostępniane na przejrzystych zasadach tylko uprawnionym i wskazanym przez odbiorców podmiotom – zaznacza szef resortu klimatu i środowiska.

Po trzecie: likwidacja barier w rozwoju magazynów energii

Trzecie z rozporządzeń, tj. w sprawie rejestru magazynów energii, wiąże się z ustawą licznikową w zakresie, w jakim dotyczy ona przepisów likwidujących dotychczasowe bariery w rozwoju magazynów energii. Rozporządzenie ureguluje kwestie formalno-techniczne poprzez wprowadzenie formularza wzoru rejestru magazynu oraz zasady jego wpisu do rejestrów prowadzonych przez operatorów systemów dystrybucyjnych.

Warto dodać, że obecnie magazyny energii nie podlegają obowiązkowi wpisu do rejestru i traktowane są jako jednostki wytwórcze. Ustawa licznikowa wprowadza obowiązek ich rejestracji (pow. 50 kW) w postaci elektronicznej. Dzięki temu będzie można monitorować rozwój technologii magazynowania w Polsce. Stanowi to ważny element rozwoju krajowego systemu elektroenergetycznego, opartego o zrównoważony rozwój odnawialnych źródeł energii.

Energetyczny hat-trick

Rozwiązania proponowane w przekazanych dziś do konsultacji publicznych rozporządzeniach przygotowane zostały w oparciu o wieloletnie doświadczenia i wiedzę ekspercką Zespołu do spraw wprowadzenia w Polsce inteligentnego opomiarowania powołanego przez Ministra Klimatu i Środowiska.

Rozporządzenia pomiarowe, CSIRE i w sprawie rejestru magazynów traktujemy jako priorytetowe przepisy wykonawcze do regulacji ustawy licznikowej. Są to pierwsze w historii polskiej legislacji akty prawne, które kompleksowo porządkują zagadnienia związane z pomiarem energii elektrycznej i procesami rynku energii oraz regulują sposób rejestracji magazynów energii, co pozwoli na lepszy rozwój tych technologii.

Konsultacje publiczne i uzgodnienia międzyresortowe pakietu rozporządzeń potrwają, w zakresie rozporządzenia CSIRE 21 dni, natomiast, w zakresie rozporządzeń pomiarowego i w sprawie rejestru magazynów – 14 dni.

Źródło: Ministerstwo Klimatu i Środowiska