Dokument IEA „Net zero by 2050”. Plan działania dla globalnego sektora energetycznego
Specjalny raport Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA), opublikowany 18 maja 2021 r., pokazuje, że droga do osiągnięcia krytycznego celu zerowej emisji netto (NZE – net zero emissions), choć wymagająca wysiłku i umiejętności, przyniesie jednak ogromne korzyści. Raport pokazuje, że pompy ciepła i efektywne technologie chłodzenia odgrywają ważną rolę w osiągnięciu tego celu w sektorze ciepła i chłodu. Do 2050 r., ponad 85% budynków uzyska poziom ZCRB „zero-carbon-ready”, czyli gotowości do zerowej emisji dwutlenku węgla, przy obniżeniu intensywności zapotrzebowania na ciepło o 75%. Pompy ciepła mają zaspokajać połowę globalnego zapotrzebowania na ciepło do 2045 r.
Fot. International Energy Agency
Zgodnie z nowym raportem „Net zero by 2050: Plan działania na rzecz globalnego sektora energetycznego”, ta droga wymaga bezprecedensowej transformacji sposobów produkcji, transportu i wykorzystania energii na całym świecie. Dotychczasowe zobowiązania rządów w zakresie klimatu – nawet jeśli zostaną w pełni osiągnięte – sięgają znacznie poniżej tego, co jest konieczne aby do 2050 r. osiągnąć globalny zerowy poziom emisji dwutlenku węgla (CO2), jaki dawałby światu szansę na ograniczenie globalnego wzrostu temperatury do 1,5°C.
Sprawozdanie jest pierwszym na świecie kompleksowym opracowaniem, które przedstawia, w jaki sposób do 2050 r. przejść do systemu energetycznego net zero, zapewniając jednocześnie stabilne i przystępne cenowo dostawy energii, a zarazem powszechny dostęp do energii, a zatem napędzając solidny wzrost gospodarczy. Raport wskazuje opłacalną i ekonomicznie wydajną drogę, która prowadzi do czystej, dynamicznej i stabilnej gospodarki energetycznej, w której dominują odnawialne źródła energii, takie jak energia słoneczna i wiatrowa, a nie paliwa kopalne. Przeanalizowano również kluczowe wątpliwości, takie jak rola bioenergii, wychwytywanie dwutlenku węgla i zmiany postaw konsumentów na drodze do osiągnięcia celu net zero.
W oparciu o bezkonkurencyjne narzędzia do modelowania energii i wiedzę specjalistyczną IEA w planie działania określono ponad 400 kamieni milowych, które mają na celu wytyczenie globalnej drogi do osiągnięcia celu net zero do 2050 r. Obejmują one, począwszy od dziś, zastopowanie inwestycji w nowe projekty pozyskiwania paliw kopalnych i powstrzymanie się przed finalizacją kolejnych decyzji inwestycyjnych dotyczących nowych elektrowni węglowych bez sekwestracji dwutlenku węgla. Do 2035 r. należy zaprzestać sprzedaży nowych samochodów osobowych z silnikami spalinowymi, a wtedy już przed 2040 r. globalny sektor energii elektrycznej osiągnie zerową emisję netto (net zero).
Ponadto inne zdefiniowane kamienie milowe to, między innymi, „zaprzestanie sprzedaży nowych kotłów spalających paliwa kopalne do 2025 r.” oraz „zrealizowanie 50% zapotrzebowania na ogrzewanie za pomocą elektrycznych pomp ciepła w 2045 r.” – patrz rysunek poniżej. Według tego założenia łączna liczba zainstalowanych pomp ciepła zwiększyć się z 180 mln szt. w 2020 r. do 600 mln szt. w 2030 r. (ponad czterokrotnie), a następnie wzrośnie dziesięciokrotnie do 1,8 mld szt. w 2050 r.
Udział budynków istniejących, które zostaną zmodernizowane do poziomu gotowości do zerowej emisji dwutlenku węgla (ZCRB) musi wzrastać z wartości <1% w 2020 r. do 20% w 2030 r. oraz ponad 85% w 2050 r. Odpowiedni udział w nowych budynkach musi już w 2030 r. wynosić 100%.
Uwaga: skrót ZCRB odnosi się do budynków spełniających kodeksy budowlane efektywności energetycznej w odniesieniu do powłoki (skorupy) budynku,
Rys. Wybrane globalne kamienie milowe dla polityk, infrastruktury i wdrażania technologii budownictwa ramach mapy drogowej NZE
Na drodze do osiągnięcia do 2050 r. celu globalnej, zerowej emisji netto stoi wiele kamieni milowych.
Jeśli którykolwiek z sektorów będzie się opóźniać, może okazać się niemożliwe nadrobienie tej różnicy gdzie indziej.
Większość światowych redukcji emisji CO2 w okresie od teraz do 2030 r. na drodze do emisji net zero zostanie osiągnięte dzięki technologiom, które są już obecnie łatwo dostępne. Jednak w 2050 r. prawie połowa redukcji ma pochodzić z użytkowania technologii, które są obecnie dopiero na etapie demonstracyjnym lub prototypu. Wymaga to, aby rządy szybko zwiększały i wyznaczały nowe priorytety w swoich wydatkach na badania i rozwój, a także na demonstrowanie i wdrażanie technologii czystej energii, stawiając je w centrum polityki energetycznej i klimatycznej.
Raport specjalny ma na celu poinformowanie o negocjacjach na wysokim szczeblu, które odbędą się na 26. Konferencji stron ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (COP 26) w listopadzie w Glasgow. Został on przygotowany jako wkład w negocjacje na wniosek rządu brytyjskiego stanowiącego prezydencję COP 26.
Pełny raport jest dostępny bezpłatnie na stronie internetowej IEA w postaci interaktywnej, która podkreśla niektóre z kroków milowych na drodze, którą należy zrealizować w ciągu najbliższych trzech dekad, aby osiągnąć zerową emisję netto do 2050 r.
Przeczytaj komunikat prasowy IEA i pełny raport w języku angielskim.>
Źródło: Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła PORT PC
