W kierunku neutralności klimatycznej

Realizacja celów sformułowanych w strategii Europejskiego Zielonego Ładu będzie w najbliższych latach determinować funkcjonowanie przedsiębiorstw branży ciepłowniczej i elektroenergetycznej. Epidemia koronawirusa może być, zdaniem wielu ekonomistów i ekspertów branżowych, czynnikiem dynamizującym w procesie osiągnięcia przez państwa członkowskie Unii Europejskiej tzw. neutralności klimatycznej. Istotne znaczenie w przyśpieszeniu transformacji energetycznej będzie miał Fundusz Odbudowy o wartości 750 mld euro i decyzje dotyczące finansowania projektów inwestycyjnych i modernizacyjnych.

Nie brakuje głosów, że pandemia koronawirusa i walka z negatywnymi skutkami kryzysu gospodarczego wpłyną znacząco na przyszłość sektora energetycznego. Jednym z możliwych zjawisk może być przyśpieszenie dekarbonizacji i cyfryzacji sektora elektroenergetycznego i ciepłowniczego oraz ich decentralizacja w kierunku poszerzenia energetyki prosumenckiej. – Dostrzegamy konieczność właściwej i dynamicznej odpowiedzi na tzw. zieloną zmianę, którą obecnie obserwujemy. Przedsiębiorstwa ciepłownicze i przedstawiciele sektora elektroenergetycznego pozostają aktywni, reagując na nowe trendy i kierunki rozwoju, definiowane przez unijną politykę klimatyczno-energetyczną. Wybór inwestycji i projektów modernizacyjnych, które będą konkurencyjne przez najbliższe 10-20 lat może zdecydować o przewadze na rynku energii – podkreśla Małgorzata Mika-Bryska, Przewodnicząca Zespołu PTEZ ds. Europejskiej Polityki Klimatyczno-Energetycznej, Dyrektor ds. Regulacji i Relacji Publicznych Veolia Energia Polska S.A.

Europejski Zielony Ład będzie miał w najbliższych latach istotne znaczenie dla całej polskiej gospodarki, charakteryzującej się jednym z najwyższych współczynników emisji CO₂ w stosunku do PKB – jego znaczące obniżenie w sposób efektywny kosztowo będzie trudnym wyzwaniem. Dlatego też nie brakuje głosów przedstawicieli branży, że tzw. zielona transformacja musi być solidarna i sprawiedliwa, uwzględniając specyficzne uwarunkowania naszego kraju.

Eksperci podkreślają, że odejście od węgla czy paliw kopalnych oraz modernizacja sieci przesyłowych i dystrybucyjnych wymagają nie tylko sprzyjającego otoczenia prawnego, ale również zapewnionego wsparcia finansowego ze środków UE. Świadomi wyzwań stojących przed sektorem uznaliśmy, że tym tematem należy zająć się szerzej podczas II Kongresu Kogeneracji, organizowanego przez PTEZ w październiku br.

Ważny głos przedstawicieli branży

Chcąc wzmocnić głos przedstawicieli sektora energetycznego, Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych aktywnie włączyło się w prace nad Polityką Energetyczną Polski do 2040 r. na etapie konsultacji projektu. Towarzystwo podkreśliło m.in.:

• znaczenie kogeneracji dla efektywnego wykorzystania energii pierwotnej,
• znaczenie systemów ciepłowniczych w walce ze smogiem i ich rolę w poprawie jakości powietrza w miastach,
• konieczność skutecznego monitoringu emisji zanieczyszczeń z sektora komunalno-bytowego – gospodarstw indywidulanych,
• konieczność przyjęcia rządowej Strategii transformacji sektora ciepłowniczego, w tym kogeneracji.

PTEZ w ramach konsultacji prowadzonych w 2018 r. i 2019 r. zwróciło uwagę na obszary wymagające kompleksowej zmiany przepisów prawnych w celu istotnego zwiększenia liczby efektywnych energetycznie systemów ciepłowniczych (obecnie 80% koncesjonowanych systemów ciepłowniczych nie spełnia definicji efektywnych systemów ciepłowniczych). Jednym z takich obszarów jest polityka taryfowa oraz model współpracy źródeł ciepła na jednym rynku. Towarzystwo podkreśliło, że „polityka taryfowa powinna zmierzać w kierunku możliwości uzyskania taryf gwarantujących rentowność ekonomiczną przy zapewnieniu odpowiedniej jakości ciepła, zgodnej z wymaganiami polityki niskoemisyjnej”.

Przyjęcie przez Polskę Krajowego Planu na Rzecz Energii i Klimatu ma na celu kompleksowe i spójne realizowanie polityk zmierzających do redukcji emisji CO₂ i poprawy efektywności energetycznej nie tylko w sektorze energetycznym, ale w całej gospodarce, zapewniając bezpieczeństwo energetyczne. Obowiązek jego przygotowywania przez Kraje Członkowskie UE wynika z przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1999 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie zarządzania unią energetyczną i działaniami w dziedzinie klimatu.

PTEZ w swoim stanowisku podkreśliło, że „cele, polityki i działania określone w Krajowym Planie w znaczący sposób ułatwią planowanie i realizację inwestycji, m.in. w moce wytwórcze, infrastrukturę energetyczną i poprawę efektywności energetycznej, a także modernizację oraz rozwój efektywnych i mniej emisyjnych systemów ciepłowniczych”. Towarzystwo po raz kolejny wskazało na konieczność zwiększenia roli kogeneracji w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego, obniżenia emisji gazów cieplarnianych i poprawy efektywności energetycznej oraz podwojenia produkcji energii elektrycznej w kogeneracji do 2030 r. w stosunku do stanu obecnego. Ponadto zwiększanie udziału kogeneracji w ciepłownictwie systemowym jest jedną z ważnych opcji transformacji nieefektywnych systemów ciepłowniczych w systemy efektywne energetycznie.

– Dokumenty strategiczne przygotowywane na poziomie krajowym i unijnym mogą w znaczący sposób przyśpieszyć i ułatwić realizację inwestycji w energetyce, w tym tych obejmujących projekty kogeneracyjne. Dlatego bardzo ważny jest merytoryczny dialog przedstawicieli branży z administracją rządową i Komisją Europejską, aby proponowane rozwiązania uwzględniały także perspektywę przedsiębiorstw sektora elektroenergetycznego i ciepłowniczego. Jednym z tego rodzaju działań była prezentacja stanowiska PTEZ na temat strategii Europejskiego Zielonego Ładu, w którym wskazano na kluczowe obszary wymagające szczególnej uwagi ze strony administracji rządowej i unijnej – zaznacza M. Mika-Bryska, Przewodnicząca Zespołu PTEZ ds. Europejskiej Polityki Klimatyczno-Energetycznej, Dyrektor ds. Regulacji i Relacji Publicznych Veolia Energia Polska S.A. Towarzystwo przygotowało także i przekazało do Komisji Europejskiej cztery stanowiska pisemne w toczących się w tym roku konsultacjach publicznych obejmujących inicjatywy wskazane w Europejskim Zielonym Ładzie.

Źródło: Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych