Stanowisko PSE S.A. w odniesieniu do raportu „Wymiana międzynarodowa energii elektrycznej” autorstwa mgr. inż. Dawida Chudego oraz prof. dr. hab. Władysława Mielczarskiego

Na stronach portalu CIRE 1.09.2020 r. został opublikowany raport pt. „Wymiana międzynarodowa energii elektrycznej” (dalej „raport”), autorstwa mgr. inż. Dawida Chudego oraz prof. dr. hab. Władysława Mielczarskiego z Politechniki Łódzkiej (https://www.cire.pl/item,203519,2,0,0,0,0,0,raport-wymiana-miedzynarodowa-energii-elektrycznej.html). Raport zawiera niepoprawne lub nieprecyzyjne informacje mogące wprowadzać w błąd podmioty działające na rynku energii elektrycznej.

PSE S.A. udzieliły konsultacji jednemu z autorów raportu w zakresie technicznych oraz prawnych aspektów udostępniania zdolności wymiany międzysystemowej. Wyniki konsultacji zostały odzwierciedlone w sprawozdaniu z konsultacji. Nie zostały jednak w odpowiednim zakresie uwzględnione w raporcie. Autorzy nie wyjaśnili ani w raporcie, ani przed jego publikacją, fundamentalnych rozbieżności pomiędzy treściami zaprezentowanymi w raporcie a informacjami uzyskanymi od PSE S.A.

W związku z powyższym PSE S.A. oświadczają, że nie firmują raportu ani marką PSE S.A., ani wiedzą przedstawicieli PSE S.A. przywołanych w raporcie.

PSE S.A., kierując się celem przekazywania uczestnikom rynku energii elektrycznej rzetelnych informacji o funkcjonowaniu krajowego systemu elektroenergetycznego (KSE) i rynku energii elektrycznej, przedstawiają poniżej wyjaśnienia odnośnie do najistotniejszych spośród zagadnień poruszonych w raporcie, dotyczących funkcjonowania KSE.

Wielkości udostępnianych przepustowości połączeń transgranicznych

• Obowiązki Polski w zakresie udostępniania przepustowości połączeń transgranicznych nie wynikają z Rozporządzenia (UE) 2018/1999, wprowadzającego współczynnik interconnectivity. Obowiązki te określa Rozporządzenie (UE) 2019/943, zgodnie z którym PSE S.A. są zobowiązane do udostępniania zdolności połączeń transgranicznych. Udostępnione zdolności mogą być wykorzystywane do transgranicznej wymiany energii elektrycznej przez uczestników rynku, w szczególności do jej importu przez spółki zajmujące się obrotem energią elektryczną.
• Współczynnik interconnectivity, wynoszący 10% dla 2020 r. oraz 15% dla 2030 r.:
  • dotyczy inwestowania w połączenia transgraniczne, tj. ich rozbudowy, a nie wykorzystywania już istniejących połączeń,
  • stanowi cel polityczny nastawiony na eliminowanie „wysp energetycznych” w Unii Europejskiej.
• Udostępnianie przepustowości istniejących połączeń transgranicznych odbywa się na zasadach określonych w Rozporządzeniu (UE) 2019/943, które:
  • wprowadza wymóg udostępniania nie mniej niż 70% przepustowości połączeń transgranicznych od dnia 1 stycznia 2020 r.,
  • wprowadza wymóg udostępniania maksymalnych, dostępnych ze względu na bieżące warunki pracy sieci, przepustowości połączeń transgranicznych.
• Polska, staraniem Ministerstwa Energii/Klimatu, Urzędu Regulacji Energetyki oraz PSE S.A., uzyskała prawo do stopniowego osiągania celu 70%. Dzięki temu cel 70% jest osiągany według liniowej trajektorii, corocznie rosnącej, w okresie od 2020 r. do końca 2025 r., w tempie od około średnio 20% do 70%.

Wpływ importu na bezpieczeństwo pracy KSE, w tym ciągłość dostaw energii elektrycznej do krajowych odbiorców

• Publikowane dane o funkcjonowaniu KSE jednoznacznie pokazują, że aktualnie gwarantowanie nieprzerwanych dostaw energii elektrycznej do krajowych odbiorców jest możliwe dzięki wykorzystywaniu udostępnianych zdolności przesyłowych do importu energii elektrycznej.
• Historycznie największy ubytek mocy w KSE – w sensie jego wielkości oraz dynamiki – który wystąpił w dniu 22 czerwca 2020 r. został uzupełniony dzięki zaimportowanej energii elektrycznej. W analogicznym przypadku 10 sierpnia 2015 r., pomimo mniejszej dynamiki ubytku mocy, nie udało się uniknąć ograniczeń w dostawach energii elektrycznej do odbiorców. Wtedy, w odróżnieniu do 22 czerwca 2020 r., nie było możliwe skorzystanie z importowanej energii elektrycznej na taką skalę.
• Poza kompensowaniem deficytów mocy krajowych źródeł wytwórczych w celu zaspokajania zapotrzebowania krajowych odbiorców, energia elektryczna z importu zapewnia również ciągłość zasilania tych obszarów Polski, w których nie ma wystarczającej krajowej generacji lub linie energetyczne nie są jeszcze odpowiednio rozbudowane, by w każdych warunkach dosłać tam krajową energię elektryczną. Dotyczy to północnej Polski, gdzie ciągłość dostaw energii elektrycznej do odbiorców jest wspierana przez połączenia ze Szwecją (połączenie SwePol) oraz Litwą (połączenie LitPol), a także obszaru Zamościa i Chełma, który jest wspierany przez połączenie z Ukrainą (linia Zamość – Dobrotwór).
• W związku z powyższym, z perspektywy pracy sieci przesyłowej dla potrzeb zasilania krajowych odbiorców nie występuje negatywne oddziaływanie importu. Wręcz przeciwnie, energia elektryczna importowana przez uczestników rynku aktualnie pomaga gwarantować ciągłość tych dostaw.
• W odniesieniu do pracy elektrowni systemowych import energii elektrycznej może wpływać na zmiany wielkości ich obciążenia, skutkując w określonych przypadkach pogarszaniem ich parametrów technicznych. Istnieją jednak rynkowe środki eliminowania tego zjawiska przez wytwórców. Wytwórcy mogą bowiem pozyskiwać dla swoich źródeł wytwórczych odpowiedni portfel umów sprzedaży energii elektrycznej z krajowymi odbiorcami, zgodny z warunkami technicznymi pracy tych źródeł po stronie elektrowni oraz sieci elektroenergetycznych.

Źródło: Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA