Zielona transformacja w Grupie ZE PAK SA

Zespół Elektrowni Pątnów – Adamów – Konin SA (Grupa ZE PAK) od dziesięcioleci jest ważnym ogniwem w Krajowym Systemie Energetycznym. Ma także istotne znaczenie w funkcjonowaniu przemysłowym subregionu konińskiego i na lokalnym rynku pracy.  Spółka zawsze pracowała zgodnie ze swoją misją, w której zapisano, że „celem ZE PAK SA jest produkcja czystej ekologicznie energii elektrycznej i cieplnej, w sposób bezpieczny dla człowieka i środowiska”.  

W 2018 r. ZE PAK SA bez wahania przystąpił do transformacji energetycznej Wielkopolski Wschodniej, uznając, że nadeszła pora na zmiany orientacji w sferze oddziaływania energetyki na klimat.

W konsekwencji, 3 kwietnia 2019 r., podpisano w Koninie Porozumienie na rzecz sprawiedliwej transformacji energetycznej Wielkopolski Wschodniej. Uczestnikami Porozumienia byli przedstawiciele Zarządu Województwa Wielkopolskiego, Zarządu ZE PAK SA, miasta Konina i gmin współpracujących z Grupą Kapitałową ZE PAK.

Porozumienie miało na celu poszukiwanie możliwości rozwoju energetyki pochodzącej z odnawialnych źródeł energii, przechodzenie na nisko lub zeroemisyjną gospodarkę, będącą alternatywą dla węgla. Chcąc wykorzystać aktywa znajdujące się w zasobach Spółki, wypracowano koncepcję i harmonogram realizacji inwestycji, które przy wykorzystaniu wsparcia dla regionów górniczych w ramach Platformy Węglowej dadzą impuls do rozwoju Grupy ZE PAK w nowych obszarach działalności na najbliższe lata. Wśród nich należy wymienić budowę farm fotowoltaicznych i wiatrowych na rekultywowanych terenach Grupy, przystosowanie instalacji węglowej do spalania biomasy, budowę magazynu ciepła dla potrzeb ogrzewania miasta Konina, budowę magazynu energii dla potrzeb OZE powstających na terenach Grupy oraz przygotowania infrastruktury do wytwarzania, magazynowania oraz dystrybucji wodoru.

W ramach transformacji energetycznej działania w Grupie Kapitałowej ZE PAK SA (Grupa) skupiają się na:

• Wycofywaniu z eksploatacji funkcjonujących jednostek węglowych oraz na przekształcaniu niektórych z nich na jednostki pracujące w oparciu o paliwa odnawialne (OZE).
• Systematycznej rekultywacji terenów pokopalnianych m.in. w kierunku produkcji energii elektrycznej z OZE.
• Dotrzymywaniu zaostrzających się standardów emisji.

Transformacja energetyczna Grupy w kierunku odnawialnych źródeł energii

ZE PAK SA. sukcesywnie wycofuje z eksploatacji bloki energetyczne w swoich elektrowniach pracujące w oparciu o węgiel brunatny. W ostatnich latach wyłączyliśmy:

• Elektrownię Adamów (600 MW: 5 bloków węglowych o mocy 120 MW każdy) wyłączenie ostatniego bloku nastąpiło 01.01.2018 r.
• Elektrownia Pątnów I (200 MW: 1 blok węglowy o mocy 200 MW – blok nr „4”) wyłączenie z końcem roku 2019 r.
• Elektrownia Pątnów I (400 MW: 2 bloki węglowe o mocy 200 MW – bloki nr „3” i „6”) wyłączenie w połowie 2020 r.
• Elektrownia Konin (93 MW: 2 turbozespoły pracujące w układzie kolektorowym z kotłami węglowymi)  wyłączenie w połowie 2020 r.

W ciągu ostatnich lat wyłączyliśmy w Grupie Kapitałowej ZE PAK SA urządzenia o mocy 1293 MW. W największej w Grupie Elektrowni – Pątnów I pozostały jedynie 3 bloki węglowe z pierwotnie dostępnych 6 bloków.

Pragniemy również poinformować, że zgodnie ze złożonym wnioskiem o zmianę pozwolenia zintegrowanego dla El. Pątnów I i Elektrowni Konin Grupa planuje wycofanie pozostałych bloków węglowych z eksploatacji tj.:

• Elektrownia Konin (2 kotły w układzie kolektorowym o mocy cieplnej łącznej 222 MW) definitywne wyłączenie z końcem 2022 r. co związane jest z utrzymaniem rezerwowego zasilania w ciepło miasta Konin do czasu uruchomienia drugiej jednostki biomasowej przystosowanej do awaryjnej współpracy z turbiną ciepłowniczą..
• Elektrownia Pątnów I (644 MW: 2 bloki węglowe o mocy 222 MW i jeden o mocy 200 MW- bloki nr „1”, „2” i „5”) planowane wyłączenie z końcem 2030 r.

Bloki węglowe zastępowane są jednostkami wytwarzającymi energię ze źródeł odnawialnych:

• W Elektrowni Konin (blok biomasowy nr 6 o mocy 50 MW działający w oparciu o kocioł K12) eksploatowany od połowy 2012 r.
• W Elektrowni Konin (blok biomasowy nr 5 o mocy 50 MW działający w oparciu o zmodernizowany kocioł K7) planowane rozpoczęcie eksploatacji 30 września 2021.

Grupa ZE PAK planuje również w najbliższych latach uruchamiać kolejne instalacje OZE funkcjonujące w oparciu o energię słoneczną, wiatrową oraz produkujące wodór.

W połowie 2021 r. Grupa planuje oddać do eksploatacji farmę fotowoltaiczną o mocy nominalnej 70 MWp. Inwestycja zlokalizowana jest na terenach wsi Janiszew i Koźmin w gminie Brudzew. Teren inwestycji położony jest we wschodniej części gminy Brudzew w granicach powiatu tureckiego. Obszar inwestycji stanowi zrekultywowany teren po odkrywkowej eksploatacji węgla brunatnego prowadzonej przez PAK Kopalnia Węgla Brunatnego Adamów S.A. – odkrywka „Koźmin”. Powierzchnia netto terenu przeznaczona pod inwestycje wynosi  100,7 ha. Budowa farmy oparta jest o moduły fotowoltaiczne o mocy rzędu 440 W, inwertery o mocy 185 kW i transformatory 20/0,4 kV oraz transformator wyprowadzenia mocy 110/20/20/kV (63,5/31,5/31,5 MVA.

W kwietniu 2020 r. Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A. podpisał kontrakt z firmą Hydrogenics Europe N. V. dotyczący zakupu elektrolizera HyLYZER 1000-30 do produkcji wodoru wraz  z urządzeniami pomocniczymi  – stacją sprężarek 350 bar (2×750 m³) oraz stacją do napełniania magazynów mobilnych. Do procesu elektrolizy wykorzystywana będzie energia elektryczna wytworzona w jednostkach wytwórczych Elektrowni Konin pracujących w oparciu o biomasę (OZE). Realizowany projekt wykorzystuje technologię PEM (Proton Exchange Membrane), co oznacza, że produkowany wodór będzie powstawał bez szkodliwych produktów ubocznych. W pierwszym etapie budowy wytwórni wodoru zapotrzebowanie na energię elektryczną wyniesie 2,5 MW, a po zainstalowaniu drugiego elektrolizera zapotrzebowanie wzrośnie do 5 MW i umożliwi  produkcję 2 ton wodoru na dobę. Ilość wodoru wyprodukowana z jednego elektrolizera pozwoli na eksploatację ok. 50 autobusów na dobę, z których każdy przejedzie dziennie ok. 250 km.

Rekultywacja

W Grupie Kapitałowej systematycznie prowadzone są prace rekultywacyjne na terenach, gdzie zakończona została eksploatacja odkrywek węgla brunatnego. Grupa zrekultywowała  w ostatnich dziesięciu latach ok. 1 500 hektarów terenów pokopalnianych za kwotę około 56 mln zł. W wyniku prac rekultywacyjnych powstają:

Tabele poniżej przedstawiają ilości zrekultywowanych hektarów w Grupie w ciągu ostatnich 10 lat wraz ze wskazaniem kierunków rekultywacji: oraz poniesionych kosztów na rekultywację w latach 2010 – 30.06.2020

Ochrona Powietrza

Zmniejszenie potencjału wytwórczego, o którym mowa powyżej przełożyło się na przestrzeni ostatnich lat na zmniejszenie zarówno produkcji energii elektrycznej z węgla brunatnego jak i zmniejszenie emisji CO₂, SO₂, NOx oraz pyłu.

Wycofane 30 czerwca 2020 r. z eksploatacji 493 MW mocy węglowych odpowiadały za 1 442 000 ton emisji CO₂ w 2019 roku, co oznacza, że o tę wielkość powinna spaść emisja w kolejnych latach.

Od 1.07.2020 r. w Grupie ZE PAK SA (Elektrownia Pątnów i Elektrownia Konin) obowiązują zaostrzone standardy emisyjne wynikające z Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2010/75/UE zwanej potocznie IED.

Z uwagi na  zaostrzenia norm emisyjnych, Elektrowni Pątnów I parokrotnie zmniejszono poziomy dopuszczalnych emisji zanieczyszczeń do powietrza. Przed zaostrzeniem wymagań emisyjnych Elektrownia Pątnów I nie tylko dotrzymywała obowiązujących standardów, ale również emitowała znacznie mniej zanieczyszczeń niż było dopuszczalne.

Zmniejszanie zarówno śladu węgloweg,o jak i emisji innych substancji jest zbieżne  z deklaracjami, które padły, jako odpowiedź Spółki na inicjatywę głównego akcjonariusza ZE PAK SA Pana Zygmunta Solorza pod nazwą „Program Czysta Polska”.

Źródło: ZE PAK SA