Rola zgazowania węgla oraz innych niskoemisyjnych technologii węglowych w okresie transformacji polskiej energetyki

W dniu 15 kwietnia 2019 r. w murach obchodzącej w tym roku 100 lat istnienia Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie odbyła się konferencja pt. „Rola zgazowania węgla oraz innych niskoemisyjnych technologii węglowych w okresie transformacji polskiej energetyki”.
W związku z toczącą się obecnie debatą publiczną związaną z przyszłością polskiej energetyki oraz pojawiającymi się w tej debacie różnymi opiniami dotyczącymi roli węgla w najbliższych dekadach tego wieku, środowisko naukowe związane z górnictwem i energetyką postanowiło przedstawić merytoryczne argumenty przemawiające za pozostawieniem tego surowca energetycznego na czas transformacji polskiej energetyki.
Konferencja stanowiła swoisty głos środowiska naukowego w sprawie przyszłości polskiej energetyki.
Głównym organizatorem konferencji była Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie (Wydział Górnictwa i Geoinżynierii – Katedra Górnictwa Odkrywkowego, Wydział Energetyki i Paliw – Katedra Technologii Paliw oraz Centrum Energetyki AGH) przy współudziale Głównego Instytutu Górnictwa w Katowicach, Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu, Politechniki Śląskiej w Gliwicach oraz Komitetu ds. Energii i Polityki Klimatycznej Krajowej
Izby Gospodarczej.
Honorowy patronat objął JM Rektor AGH – prof. dr hab. inż. Tadeusz Słomka.

W konferencji udział wzięło 190 uczestników reprezentujących organy rządowe i administracyjne, instytucje naukowo-badawcze, przedstawicieli urzędów górniczych oraz spółek górniczych i energetycznych, a także firm zaplecza technicznego. Stronę rządową reprezentował Grzegorz Tobiszowski Sekretarz Stanu w Ministerstwie Energii, a organy ustawodawcze członkowie Komisji ds. Energi i Skarbu Państwa w osobach posłów: Moniki Rosy, Krzysztofa Sitarskiego oraz Pawła Bańkowskiego, senatora Tadeusza Kopcia oraz byłego posła na Sejm RP Zbigniewa Bujaka.
Jako pierwszy referujący wystąpił Grzegorz Tobiszowski, prezentując główne założenia projektu Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. Nakreślił on konieczność kompromisu pomiędzy energetyką konwencjonalną oraz energetyką odnawialną i zachowania ewolucyjnych zmian w okresie transformacji polskiej energetyki. Niektórzy politykę klimatyczną UE nazywają ambitną. Dla mnie jest to polityka restrykcyjna i dlatego musimy ją umiejętnie i ostrożnie wdrażać z uwzględnieniem polskich realiów – powiedział.

Następnie stan polskiej elektroenergetyki oraz zmiany jakie zaszły w ostatnich 10 latach przedstawił Herbert Leopold Gabryś – Przewodniczący Komitetu ds. Energii i Polityki Klimatycznej Krajowej Izby Gospodarczej. Zwrócił on uwagę na dynamikę zmian w cenach wytwarzania i dystrybucji energii elektrycznej na korzyść dystrybucji. Przedstawił także notowania cen uprawnień do emisji CO 2 , które to ceny, w jego opinii, będą znacząco rosły i poza kosztami wynikającymi z rygorów ochrony środowiska zdeterminują poszukiwania technologii dla ich unikania oraz zmienią opłacalność tych poszukiwań.
Prof. dr hab. inż. Tadeusz Chmielniak z Instytutu Maszyn i Urządzeń Energetycznych Politechniki Śląskiej omówił z kolei wybrane opcje możliwego rozwoju technologii węglowych. W jego ocenie transformację polskiej energetyki powinno opierać się na układach
kombinowanych tj. węglowo-gazowych, węglowo-biomasowych lub układach gazowo-parowych zintegrowanych ze zgazowaniem węgla.
Kolejne zagadnienia omówili pracownicy Wydziału Energii i Paliw AGH. Dr inż. Grzegorz Czerskie przedstawił wnioski zrealizowanego w latach 2010-2015 projektu badawczego pt. „Opracowanie Technologii Zgazowania Węgla Dla Wysokoefektywnej Produkcji Paliw I Energii Elektrycznej” współfinansowanego przez NCBiR. Projekt ten potwierdził techniczną i ekonomiczną zasadność realizacji tego procesu w Polsce.

Następnie dr hab. inż. Piotr Burmistrz wyjaśnił problematykę emisji dwutlenku węgla z różnych gałęzi przemysłu tzw. (carbon footprint). Stwierdził, że w przypadku energetyki najłatwiej go wyznaczyć gdyż emisja ta jest bezpośrednio mierzalna. Nie znaczy to jednak, że inne gałęzie przemysłu gdzie ślad ten wyznacza się metodami pośrednimi są mniej emisyjne – powiedział.
O możliwości wykorzystania węgla w rozwoju technologii wodorowych i generatorów z ogniwami paliwowymi mówiła dr hab. inż. Magdalena Dudek, prof. AGH. Tutaj możliwości są jednak ograniczone, aby przejść na skalę makro. Na razie największe ogniwo paliwowe zainstalowane w Korei Południowej ma moc 59 MW – powiedziała.
Z kolei dr hab. inż. Marek Ściążko, prof. AGH przedstawił stan prac nad rozwojem technologii zgazowania w Polsce. Wykonane do tej pory studia wykonalności dla różnych instalacji zgazowania węgla w Polsce dały pozytywne wyniki ekonomiczne. Stąd uważam, że nadszedł najwyższy czas na podjęcie strategicznych decyzji o realizacji takiej inwestycji – stwierdził.
Potwierdził to również dr Krzysztof Kapusta z Głównego Instytutu Górnictwa przedstawiając doświadczenia zebrane podczas zgazowania węgla brunatnego, który z uwagi na swoją wysoką reaktywność jest predysponowany do tego procesu.
Część prezentacyjną konferencji zakończył prof. dr hab. inż. Wojciech Nowak – Dyrektor Centrum Energetyki AGH. Zadał pytanie skąd wziął się wskaźnik emisji poniżej 550 kg CO 2 /MWh zapisany w dokumentach europejskich. Przeanalizował on dotychczasowy wskaźnik emisji dla najnowocześniejszych bloków energetycznych na świecie i stwierdził, że nie mają one szans na osiągnięcie tak niskiego wskaźnika. Limit 550 kg CO 2 /MWh można spełnić poprzez współspalanie gazu ziemnego lub biomasy w elektrowniach węglowych bądź poprzez wprowadzenie kogeneracji – stwierdził.
Ostatnim elementem konferencji była dyskusja panelowa. Wśród panelistów znaleźli się: Krzysztof Sitarski poseł na Sejm RP (Kukiz’15), Zbigniew Bujak były poseł na Sejm RP (Wiosna Roberta Biedronia), Tadeusz Wenecki Prezes Zarządu JSW Innowacje S.A. oraz przedstawiciele AGH – prof. dr hab. inż. Antoni Tajduś Kierownik Katedry Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki Wydziału Górnictwa i Geoinżynierii AGH oraz prof. dr hab. inż.
Wojciech Nowak Dyrektor Centrum Energetyki AGH.
Podkreślili oni konieczność zwiększenia aktywności w pracach badawczo-rozwojowych nad bardziej ekologicznym wykorzystaniem węgla kamiennego i brunatnego. Dodatkowo wskazali na bariery we wdrażaniu innowacji w Polsce.

Źródło: Akademia Górniczo- Hutnicza